Theo Rijnten & Aukelien Jellema – Zeestad-historiën
De Partij van de Arbeid Den Helder maakt er geen geheim van dat zij vindt dat organisatie Zeestad straks zijn langste tijd wel heeft gehad. Waarom denkt onze fractie daar zo over? Eerst maar ‘ns even een stukje recente geschiedenis.
In den beginnne
Zeestad is ontstaan omdat de provincie Noord Holland stelde dat onze gemeentelijke organisatie te zwak was en de gemeenteraad te onsamenhangend om de stadsvernieuwing voortvarende en doeltreffend op te pakken. Met die partijen, aldus de Provincie, zou de stadsvernieuwing in Den Helder nooit van de grond kunnen komen. Het zijn de letterlijke woorden van VVD-gedeputeerde Ruimtelijke Ordening en Financiën van de provincie Noord-Holland, dhr. Ton Hooijmaijers. In 2005 sprak hij ze publiekelijk uit in het Helderse Stadscafé. En als ‘t allemaal niet geregeld werd zoals de Gedeputeerde het wilde, dan zou er géén geld van de provincie naar Den Helder toe komen….
In het voorjaar van 2007 raakte PvdA-fractievoorzitter Theo Rijnten bij de ontwikkelingen rond de Helderse stadsvernieuwing betrokken via PvdA-wethouder Hans Boskeljon. Er werd overleg gevoerd met de toenmalige burgemeester mevrouw Faber. Er was een intentieverklaring in omloop om te komen tot de oprichting van een apart orgaan dat de Helderse stadsvernieuwing moest gaan oppakken en uitvoeren. Dat document kreeg het College pas onder ogen was toen het al aan het 7e concept toe was! In de Stuurgroep die werd opgericht was plaats voor de burgemeester van Den Helder, als voorzitter, en voor een wethouder. Dat zou de toenmalige wethouder van Financiën dhr. Bernhard Fritschze worden. Onze eigen wethouder Boskeljon wilde daarmee niet akkoord gaan en na lang praten is laatstgenoemde dan toch ook toegevoegd aan de Stuurgroep.
Veel geld
Omdat onze PvdA-fractie in de vorige bestuursperiode absoluut wilde dat de Stadsvernieuwing dan eindelijk op gang zou komen (de gaten in de stad MOESTEN worden ingevuld!) en we de hulp van het ministerie van VROM en Provincie daarbij niet konden missen ( ook Defensie had een plek in de Stuurgroep, maar Defensie had geen geld, dus bracht dat niet in), is de PvdA met de oprichting van Zeestad akkoord gegaan Voor de startfase kwam zo’n € 17 miljoen euro op tafel; ruim 7 miljoen van de provincie Noord Holland, ruim 3 miljoen euro van het ministerie van VROM en de rest van de gemeente. Den Helder deed dat door de inbreng van vastgoed. Van 2002- 2004 had bureau Quadrant getekend aan de stadsvernieuwing. Daar kwam bijvoorbeeld ook de gracht in de Beatrixstraat in voor. Het Quadrant plan was echter veel te kostbaar (zo’n 300 tot 400 miljoen euro!) en het poetste daarbij de plaats van de Helderse offshore ook nog in zijn geheel weg. In 2005 – 2006 is het Quadrant plan onder leiding van Woningstichting Den Helder i.s.m. Proper Stok/Matsers ( bij elkaar heetten zij de Maritieme Stad), sterk vereenvoudigd tot een zogenaamde ‘Haalbaarheidsstudie’. Deze laatste studie nu, was de basis voor het Uitvoeringsplan Helderse binnenstad, het UP, waar het in 2007 opgerichte Zeestad nauw bij betrokken was.
Bij de behandeling van het UP in de gemeenteraad, werd door het toenmalige college de bijdrage van de overheid genoemd (dat waren de gemeente Den Helder zèlf en provincie Noord Holland, VROM deed daarbij niet mee): totaal € 75 miljoen euro. Dit moest worden opgehoest doordat gedurende 15 jaar tijd beide partijen € 2,5 miljoen euro op tafel zouden leggen (in totaal dus die 75 miljoen). De Provincie echter heeft op een bepaald moment ( ná het vaststellen van het UP in de raad op 30 september 2008) zijn handen geheel van Den Helder afgetrokken en wilde niets meer betalen. Slechts door intensieve lobby van (interim) burgemeester dhr. Kees Vriesman en (oud-burgemeester) dhr. Willem Hoeksema bij dhr. Hooijmaijers, is de Provincie toch nog met € 10 miljoen over de brug gekomen. Dat betrof 4x 2,5 miljoen euro, te beginnen in 2010.
Opdrogende geldstromen
Een lichtpuntje kwam in 2009. De gemeente ontving toen vrij onverwacht geld voor de NUON aandelen. (de zogenaamde NUON gelden) De gemeente heeft die middelen ingezet om de jaarlijkse afdracht te betalen. Maar ook het geld voor de naar voren gehaalde investeringsfonds Stadsvernieuwing, is daaruit betaald. Met de nodige rentekosten, overigens. Inmiddels schrijven we 2014. De provinciale subsidie van € 2,5 miljoen gedurende 4 jaar, is in 2010 begonnen en in 2013 voor het laatst gestort. Ook de ISV gelden (Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing) zijn behoorlijk opgedroogd zo-niet óp. Dat ISV geld kwam van het Rijk en de provincies verdeelden dat. Den Helder heeft daar ruim van geprofiteerd.
Einde?
Opheffen van Zeestad zal op basis van argumenten moeten gebeuren, daar zijn we ons van bewust. De stadsvernieuwing is goed op gang maar dat is ook, en vooral, de verdienste van Woningstichting Den Helder (WSDH) en de provincie Noord-Holland. Wanneer WSDH de samenwerkingspartner van Den Helder blijft, hoeft een orgaan als Zeestad daar niet (meer) tussen te zitten. Daarnaast… het geld is zo goed als op. Nieuwe plannen lijken op korte termijn kansloos of het zou uit particulier initiatief moeten komen. Daarnaast ontplooien de Woningstichting en/of Woontij nog initiatieven maar – nogmaals – daar heb je Zeestad niet voor nodig. De resterende taak van Zeestad kan gewoon door een projectafdeling van de gemeentelijke afdeling Ruimtelijke Ordening gebeuren. Dan dienen die taken en bevoegdheden binnen die projectorganisatie natuurlijk beschreven te worden, anders wordt het een rommeltje. Bottom line is dat Zeestad een wezensvreemd element in de gemeentelijke organisatie is en zich nu met van alles gaat bemoeien én bezig houden. Op grote afstand van de raad en slechts achteraf enigszins controleerbaar. In hoeverre het goedkoper is om verder te gaan zónder Zeestad, is in deze financieel krappe tijden het uitzoeken zeker waard. Daarbij denken wij aan een werkbezoek dat de raad enkele jaren geleden aflegde aan de gemeente Delfzijl. De burgemeester aldaar adviseerde ook al dat een dergelijke projectorganisatie in de opstartfase doeltreffend kan zijn maar dat je er niet al te lang meer door moet gaan.
Het stoppen met Zeestad zal uiteraard in overleg met de Provincie, maar ook met de andere partners uit de stuurgroep moeten gebeuren. Maar in een tijd waarin je als gemeentelijke organisatie elke euro twee keer moet omdraaien alvorens je hem uit kunt geven, wordt het zo zoetjesaan wel tijd om ons op grote half externe projectorganisaties als Zeestad te herbezinnen. Immers… er is een tijd van komen, en er is een tijd van gaan.
PvdA Den Helder, samen vooruit, 3 maart 2014
Samenvatting: Zeestad -de baas in Den Helder- is opgericht door Ton Hooijmaijers. Deze fraudeur gaat nu jarenlang achter de tralies, omdat hij zich als gedeputeerde schuldig heeft gemaakt aan omkoping, valsheid in geschrifte en witwassen. Exact dit is dus het maffia circuit waar Rob Scholte zich niet mee wil verbinden. Wanneer worden wij in Godsnaam wakker??