Theo Knippenberg – De Bulkboeken: Woman is the Nigger of the World (uit: Bulkboek van de maand februari 2008)
Al eerder heb ik op deze plek verteld hoe ik Joost Zwagerman ontmoette. Hij zat bij mij achter in de auto. En hij vertelde enthousiast hoeveel invloed mijn bulkboeken hadden gehad op zijn beslissing als puber om auteur te worden. “Vooral door die bundels over de popdichters”, zei Joost. “Jules Deelder, Bart Chabot. Dat wou ik later ook worden.” Het is hem gelukt, méér dan, en ik ben benieuwd op welke jonge lezers die vonk nu overslaat. Als ik over opnieuw 25 jaar nog steeds leef (en auto’s dan nog bestaan, met achterbanken) dan ben ik benieuwd of deze geschiedenis zich herhaalt.
Wat ik niet eerder heb verteld is waaròm Joost op de achterbank zat. Dat kwam door Rob Scholte. Mijn bijna-broertje Rob, geen tweelingbroer hoewel we op dezelfde dag van het jaar geboren zijn, maar met behoorlijk wat jaren ertussen. Toen we elkaar voor het eerst ontmoetten bleek dat we elkaar al ons hele leven kenden.
Daarom heb ik ooit, toen hij verhinderd was, ’s-nachts een tentoonstelling van zijn werk ingericht op zijn fabriekshal-atelier in Amsterdam-Oud Zuid.
Ik had Rob, net als mijn andere kunstenaarsvrienden en vriendinnen altijd eerlijk verteld dat ik niets, maar dan ook helemaal niets, weet van kunst. Ik weet niet wat ‘mooi’ inhoudt. Of wat ‘smaak’ is. Maar met hetzelfde plezier waarmee ik vroeger de bulkboeken in elkaar knutselde met bijenwas, en tegenwoordig digitaal, heb ik Rob’s werk met een in de hoek gevonden rol tweezijdig plakband tegen de muren van de fabriekshal geslagen, waar ze de volgende dag met commentaar van Rob door allerlei filmploegen, ik herinner me vooral de jongens van CNN en CBS, werden gefilmd.
Maar nu weet u als lezer nog steeds niet waaròm Joost indertijd op mijn achterbank zat. Dat kwam omdat het werk van Rob dat ik op de muur geplakt had, te maken had met gedichten van Joost. Samen hadden ze een tentoonstelling gemaakt voor het Fries Museum, ‘Plug-ins’. Met schilderijen en gedichten over vrouwen. De mooiste vrouwen!
Ik zou met Rob naar de opening gaan van die tentoonstelling in Friesland. En uiteraard zouden we Joost oppikken en meenemen. Maar uiteindelijk had Rob geen zin om naar Friesland te gaan, alleen maar om ‘er te zijn’ (zijn werk was immers al gedaan). Terwijl Joost zijn gedichten nog moest voorlezen bij die opening. Daarom zat alleen Joost bij mij op de achterbank naar Leeuwarden.
En de mooiste van die vrouwenportretten in Leeuwarden, die ik eerder in Amsterdam Oud-Zuid al tegen de muur geplakt had, en van de gedichten van Joost, die hij in Friesland voordroeg, die staan nu in een bulkboek.
Het motto van het oorspronkelijke boek ‘Plug-ins’, Woman is the Nigger of the World, van John Lennon, heeft intussen een heel andere lading meegekregen, als ik naar de slepende Amerikaanse democratische voorverkiezingen kijk. Dat motto heb ik dus maar uit mijn uitgave weggelaten.