Sander van Walsum – REPORTAGE Politieke cultuur in Den Helder: Wethouder ’terecht weggestuurd’
In juni werd wethouder van Financiën Geurt Visser in Den Helder ontslagen. Donderdag kwam een rapport uit over de toedracht. Ongewenste intimiteiten of een politieke afrekening?
Den Helder – Het is de ochtend van de dag waarop een onafhankelijke onderzoeker een oordeel velt over de vraag die de politiek in Den Helder al maanden verscheurt: is Geurt Visser (32), oud-wethouder van Financiën voor de plaatselijke Stadspartij, in juni terecht ontslagen? Of is hij het zoveelste slachtoffer van de ruwe politieke cultuur in Den Helder, waar partijsplitsingen, paleisrevoluties en broedermoorden aan de orde van de dag zijn?
Visser – strijdbaar en zelfbewust – is van het laatste overtuigd. Hij was een uitmuntende wethouder, misschien wel de beste van het Helderse college. ‘Ik werkte me een slag in de rondte en had de meeste dossierkennis van iedereen.’ En die verhalen over vrouwen die hij met pikante apps ‘wethouderonwaardig’ zou hebben bejegend? Ach, dat had allemaal niets te betekenen. Gewoon een complimentje op z’n tijd voor vrouwelijke ambtenaren die zorg hadden besteed aan hun uiterlijk.
De verhalen over ongewenste intimiteiten waren slechts voorwendsels van burgemeester Koen Schuiling (VVD) geweest om van hem af te komen. Want de burgemeester was hem, zelfverklaard exponent van de frisse wind die de Stadspartij door de Helderse politiek liet waaien, niet goed gezind. Ze hadden gebotst over de geloofsartikelen van de Stadspartij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2014: gratis parkeren in de binnenstad en een streep door de plannen voor een nieuw stadhuis. De Stadspartij werd ervoor beloond met 11 van de 31 raadszetels. Met vijf eenmansfracties – overwegend partijafsplitsingen – vormde de Stadspartij een wankele coalitie.
De burgemeester zou deze constellatie hebben willen saboteren door Visser te laten vallen. Inderdaad scheidden vijf ‘Visser-getrouwe’ gemeenteraadsleden zich van de Stadspartij af, uit onvrede over het feit dat fractievoorzitter Peter Reenders het ontslag van Visser had gesteund. Reenders en de 6 overgebleven leden van zijn fractie hebben inmiddels een coalitie gevormd met CDA, VVD, PvdA en D66 – de gevestigde machten die de Stadspartij juist van het kussen had gestoten.
Sommigen zien hierin vooral een uiting van Reenders’ bereidheid compromissen te sluiten. ‘Als burger vind ik dat op zich een deugd’, zegt Ronald Boutkan, hoofdredacteur van de Lokale Omroepstichting Den Helder. Maar in de ogen van beginselvaste Stadspartijers, zoals Joke Vorstman, heeft Reenders een staatsgreep gepleegd. Visser ziet de normloosheid van de Helderse politiek weerspiegeld in het gedrag van de burgemeester. ‘Soms spelen zich in de raadszaal Asterix & Obelix-taferelen af.’
Bestuurskundige Cees Versteden, die in opdracht van de gemeenteraad de afhandeling van de kwestie-Visser heeft onderzocht, komt in zijn gisteren gepresenteerde rapport echter tot de conclusie dat het college van B&W juist heeft gehandeld. Visser heeft, aldus Versteden, professionele contacten intiem willen maken. Hij zou de gewoonte hebben om ‘abnormaal dicht bij vrouwen’ te gaan zitten. Hij maakte ‘seksueel getinte, soms vulgaire’ toespelingen. En nee: daarin kon Versteden geen ‘aardigheidjes en complimenten’ zien.
Tot zijn spijt kan Versteden niet in detail treden. Hij heeft de negen vrouwen die hem over hun ervaringen met Visser hebben verteld anonimiteit beloofd. Pikante apps van de gewezen wethouder zouden de identiteit van de ontvangers kunnen onthullen. En dat zou problematisch kunnen zijn als Visser ooit zijn rentree zou maken in de Helderse politiek. Je weet het tenslotte nooit in een stad als deze.
Het ontbreken van een ‘smoking gun’ laat volgens Visser en zijn medestanders zien dat het college geen zaak tegen hem heeft. Maar daarvan wil Versteden niets weten: hij zou als wethouder op alle fronten ernstig zijn tekortgeschoten. Hij toonde weinig inzet. Hij negeerde adviezen van zijn ambtenaren. En in contacten met externe partijen zou hij een modderfiguur hebben geslagen. ‘Hij maakte er geen geheim van dat hij zijn wethouderschap zag als opstapje naar het burgemeesterschap van een niet al te grote gemeente.’
Alsof dat nog niet erg genoeg was, voerde Visser op eigen houtje – zonder ruggenspraak met de verantwoordelijke wethouder – overleg met kunstenaar Rob Scholte over de vestiging van een museum in het voormalige postkantoor aan de Middenweg, declareerde hij nogal slordig en zou hij aan de poten van een collega-wethouder hebben gezaagd.
De Visser-getrouwe leden van de Stadspartij, die inmiddels de Stadspartij 2.0 vormen, zijn niet overtuigd. ‘Geurt is een jongen met heel korte lijntjes’, zegt gemeenteraadslid Joke Vorstman. ‘Die stijl past niet bij de oude politiek. Daarom moest hij weg.’ Van ongewenste intimiteiten ontbreekt elk tastbaar bewijs, zegt Vorstman. En op de onafhankelijkheid van het onderzoek van Versteden is wel wat af te dingen: zo’n 20 jaar geleden maakten hij en huidig burgemeester Schuiling deel uit van de redactie van de Kluwer-serie Bestuursrecht in praktijk. Voor Versteden, die dit in zijn rapport vermeldt, schuilt hierin geen gevaar van belangenverstrengeling. Maar voor Vorstman ondermijnde het bij voorbaat zijn geloofwaardigheid. Niets berust in Den Helder tenslotte op toeval.
De Volkskrant, 25 september 2015, 02:00