Sam Trompert – Koen Schuiling: Betere screening raadsleden nodig + Partijen bepalen wie op kieslijst staat + ’Foute wethouder’ niet opnieuw kiezen + Leonie Groen – Crimineel aast op invloed

Koen Schuiling: Betere screening kandidaat raadsleden nodig

Koen Schuiling: „Als je geen bal van iemands motieven gelooft, heb je eigenlijk alleen het informele circuit.”

’Hier klopt iets niet.’ Dat gevoel kent burgemeester Koen Schuiling van Den Helder. Hij is lid van een provinciale werkgroep, die probeert ’ondermijning’ (de vermenging van de onder- en bovenwereld) tegen te gaan. Inderdaad, het is lastig voor politieke partijen om voldoende geschikte kandidaten te vinden, weet Schuiling. Toch is er nog voldoende animo. „Maar de vraag is wat de kwaliteit van de kandidaten is en met welk motief iemand zich kandidaat stelt.”

Denkt u zelf wel eens: is dit wel zuivere koffie?

„Ja, dat heb meerdere malen meegemaakt. Het is ook niet iets, waarbij je gelijk moet denken: dit speelt zich niet af in mijn straat. Het kan zich ook bij je buren afspelen. Vandaar, dat we ons nu op landelijke en regionaal niveau inspannen om ondermijning tegen te gaan.”

Hoe gaat dat in z’n werk?

„Het is belangrijker, dat wij als overheid georganiseerder zijn op dit terrein, ook lokaal. In Den Helder hebben we bijvoorbeeld geen motor gangs. We hebben ook geen zwarte markt. Maar wel een haven. Met de werkgroep van de provincie Noord Holland proberen we in kaart te brengen, waar wij het accent moeten leggen. In het zuiden van het land is er sprake van drugsproblematiek. Dat speelt hier minder, voor zover we weten. Maar we kennen wel de kapperszaken, de bel winkels, de bruidszaken, waar soms nooit iemand komt. Of amateurclubs, die ineens nieuwe spelers kan aantrekken, vanwege een gulle, nieuwe sponsor. Die maakt van zo’n voetbalclub dan een witwasmachine.”

Ziet u ook, dat de onderwereld de bovenwereld probeert binnen te dringen?

„Ik noem geen namen of plaatsen, maar je ziet bijvoorbeeld stromannen van de horeca, die in een raad gaan zitten. Om daar dan een gunstig evenementenbeleid te bepleiten. De rekening wordt vervolgens bij de burger gelegd, om de veiligheid dan in goede banen te leiden.”

Moet er meer toezicht komen vanuit de overheid, wat u betreft?

„Dan vind ik wel redelijk ingewikkeld. Je neemt de eed af, of de belofte. Maar dat is puur een formaliteit. Zelfs als je twijfelt: klopt dit allemaal wel? Als je geen bal van iemands motieven gelooft, heb je eigenlijk alleen het informele circuit. Je kan in de wandelgangen mensen aanspreken en vragen, of ze wel zeker weten, dat ze iemand op een bepaalde plek willen hebben. Daar moet je wel mee uitkijken ook.”

Doet u dat ook, gebruik maken van het informele circuit?

„Ja”.

Wat kunnen partijen beter doen in het selectieproces?

„Partijen moeten zelf zoveel moreel besef hebben om in te zien, dat een uitgebreide screen vooraf noodzakelijk is. Dat is een kostbare investering, inderdaad. Ik ben zelf van de VVD. We hadden in onze partij ook een paar van die figuren rondlopen. Dat doet zoveel schade aan het aanzien van het openbaar bestuur, maar ook aan de partij. Die investering is het echt wel waard.”

Meer en beter screenen dus?

„Toen ik in 1998 wethouder werd in Groningen, werd ik niet gescreend. Dat was toen ook niet nodig, maar het is in de laatste jaren wel omgeslagen. Voor bestuurders doen we zoiets in Den Helder tegenwoordig altijd. Dan nog is het overigens geen garantie, dat het goed gaat. Ook in Den Helder hebben we een pijnlijke kwestie gehad met een wethouder, Geurt Visser. Maar dan heb je in ieder geval je best gedaan het te voorkomen.

„Het is een dilemma voor politieke partijen. Je wilt graag een lijst met veel bekende figuren. Dan trek je immers veel mensen. Dat zorgt er wel voor, dat de volgorde, die je als selectiecommissie hebt bedacht, soms volledig door elkaar gehusseld wordt. Dat de nummer 20 ineens toch in de raad komt. Ik citeer maar even een fractievoorzitter, na de bekendmaking van de uitslag: ’Hier had ik totaal geen rekening mee gehouden. Ik heb een groot probleem.’ Ik zou zeggen: liever een kortere lijst, met mensen, die je durft te vertrouwen. Het is aantrekkelijk hoor, dat snap ik wel. Je denkt toch: ’Mooi, Jopie neemt z’n netwerk mee en al die mensen gaan op Jopie stemmen.’ Terwijl Jopie tot z’n nek in de drugshandel zit.”

Partijen bepalen zelf wie op hun kieslijst staat

Om het selectieproces weerbaar te maken tegen louche figuren met politieke ambities probeert de overheid maatregelen te nemen. Toch is het vooral een kwestie van politieke partijen zelf.

De rol van de overheid (gemeente, provincie, Rijk) is zeer beperkt, als het om kandidaatstelling gaat. Voor hen is geen formele rol in het selectieproces. En gelukkig maar, want politieke partijen moeten zelf kunnen bepalen, wie er op hun kandidatenlijsten komen. Minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken maakte begin dit jaar wel een handreiking beschikbaar, om partijen tools te geven om beter te letten op integriteit.

In dat document staat bijvoorbeeld een concept integriteitsverklaring, die kandidaten kunnen ondertekenen. Ook is er een standaard vragenlijst, zodat kandidaatstellingscommissies niets over het hoofd hoeven zien. Het is handig om te weten, waar je op moet letten, maar het blijft een formaliteit. ’Bent u integer?’, vragen aan een corrupte kandidaat leidt immers tot een antwoord van beperkte waarde.

Politieke partijen kunnen zelf ook maatregelen nemen. Een aantal partijen vraagt van mensen, die zichzelf voor het raadslidmaatschap kandideren om steunverklaringen te verzamelen, van lokale partijleden. Zo bouw je een interne controle in, met behulp van een paar extra ogen.

Verder zijn er bedrijven gespecialiseerd in het natrekken van potentiële kandidaten. Voor kandidaat-bestuurders, zoals wethouders, gedeputeerden en ministers, is het normaal, dat zij voor hun benoeming aan een screening worden onderworpen. Formeel zijn zij in dienst van de overheid en kan de werkgever een zogenoemde ’pre employment screening’ eisen. Van volksvertegenwoordigers kan zij dat niet, zij zijn immers gekozen zonder last. De partij in kwestie kan zo’n screening wel laten doen, maar voor een kandidatenlijst met 30 namen kan dat aardig in de papieren lopen.

Noordhollands Dagblad, 5 augustus 2017, 7:30

Reacties:

Jaap Verboon · MBO Alkmaar
Heel den Haag zit vol criminelen………

Fred Kwast
Hoeveel !! Ex Marine officieren en aanverwanten zaten en zitten er bij de VVD en het CDA hier in Den Helder ? Wie daarvan zijn allemaal doorgestroomt naar mooie baantjes binnen de Gemeente ?

Fred Kwast
Je kan het natuurlijk ook zo zeggen, dat de poppetjes niet meer aan het touwtje van de Burgemeester of de gevestigde partijen wensen te dansen. Daardoor , krijg je de vele adsplitsingen, en voelen de “heren’ dat als ondermijnning van hun macht/gezag. En de Burgemeester wil geen namen noemen, maar noemt wel even fijntjes hun beroep, zodat een ieder voorzichzelf kan uitvinden , wie er bedoeld worden. Om even verder in het verhaal , toch nog maar even de oud wethuoder Geurt Visser een ferme natrap te geven.

https://www.noordhollandsdagblad.nl/nieuws/koen-schuiling-betere-screening-kandidaatraadsleden-nodig

https://www.leidschdagblad.nl/nieuws/koen-schuiling-betere-screening-kandidaatraadsleden-nodig

Peter de Pagter · Haarlem
En het grote percentage carrièrejagers?

https://www.haarlemsdagblad.nl/nieuws/koen-schuiling-betere-screening-kandidaatraadsleden-nodig

https://www.gooieneemlander.nl/nieuws/koen-schuiling-betere-screening-kandidaatraadsleden-nodig

’Foute wethouder’ niet opnieuw kiezen

Een veroordeelde, corrupte politicus kan opnieuw meedoen aan verkiezingen. Met de juiste combinatie van charisma, programma en publiciteit kan hij of zij gewoon weer een publieke functie bekleden, als volksvertegenwoordiger. Hoewel de mogelijkheid bestaat het zogenoemde ’passief kiesrecht’ af te nemen bij een veroordeling, gebeurt dit in de praktijk eigenlijk nooit.

Afgelopen week waarschuwden diverse deskundigen en bestuurders voor de vermenging van de onder- en bovenwereld. Criminelen azen op politieke invloed (https://www.noordhollandsdagblad.nl/nieuws/crimineel-aast-op-politieke-invloed) en proberen stromannen op kieslijsten te krijgen, om zo vriendjes in de gemeenteraad te hebben. Burgemeester Koen Schuiling (VVD) van Den Helder pleitte dit weekeinde in deze krant voor betere screening van kandidaat raadsleden (https://www.noordhollandsdagblad.nl/nieuws/koen-schuiling-betere-screening-kandidaatraadsleden-nodig). De beoogd burgemeester van Zaanstad Jan Hamming (PvdA, https://www.noordhollandsdagblad.nl/zaanstreek/jan-hamming-burgemeester-van-zaanstad) zei zaterdag in de Volkskrant ’overtuigd’ te zijn, dat criminele netwerken gaan proberen de gemeentepolitiek ’te infiltreren’. De Helmondse burgemeester Elly Blanksma (CDA) benadrukte in NRC Handelsblad (https://www.nrc.nl/nieuws/2017/08/01/burgemeesters-moeten-een-grens-trekken-12320580-a1568505) het belang van integriteit: „Raadsleden en wethouders hebben een voorbeeldfunctie, die moeten gewoon integer zijn.”

Van Rey

Toch zijn er weinig juridische mogelijkheden om criminelen te weren uit het openbaar bestuur. Neem Jos van Rey, de van corruptie beschuldigde politicus uit Limburg. Vorig jaar werd hij door de rechter veroordeeld tot een taakstraf. Hoewel de gemeenteraad van Roermond het vertrouwen in hem opzegde, bleef hij zitten. Formeel heeft een dergelijke uitspraak immers geen waarde. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 staat de voormalig VVD-wethouder gewoon weer op de kieslijst.

Slecht voor het aanzien van de politiek, zeggen Tweede Kamerleden. „Je bent corrupt, of je bent niet corrupt. Dat je een foute wethouder was, betekent niet dat je als gedeputeerde, of als Statenlid ineens niet meer fout bent. Je bent als persoon ongeschikt voor de politiek”, zegt Tweede Kamerlid Ronald van Raak (SP). Van Raak wil opheldering van de verantwoordelijk minister. „Wellicht is het nodig om de regelgeving aan te scherpen, want het lijkt mij een ontzettend goed idee als politici, die veroordeeld zijn voor corruptie zich niet meer opnieuw verkiesbaar kunnen stellen.”

Groot goed

Het Hoofddorpse VVD-Kamerlid Sven Koopmans sluit zich daarbij aan. „De VVD heeft voorstellen gedaan om te regelen, dat ook terroristen en andere criminelen, die de democratie ondermijnen, niet meer mogen stemmen of gekozen worden. Onze democratie is een groot goed, dat stevig beschermd moet worden.”

Het afnemen van kiesrecht is wel een ’vergaande straf’, zegt D66-Kamerlid Maarten Groothuizen. „Ik vind het logisch dat beperkingen van het kiesrecht slechts op zeer zware gronden kunnen worden toegepast”, zegt hij. Maar als iemand misdrijven pleegt, die de grondslagen van de Nederlandse democratie aantasten, steunt Groothuizen ontzetting uit het kiesrecht. „Bij dat soort delicten is immers duidelijk, dat iemand niet in staat verantwoordelijk om te gaan met de rechten en plichten, die voortvloeien uit onze democratie.”

Staatsgreep

Rechters hebben de mogelijkheid om het actief en passief kiesrecht te ontnemen. Dit kan alleen wanneer de straf minimaal één jaar cel betreft en alleen bij ernstige misdrijven, die het staatsbestel ondermijnen. Het gaat dan bijvoorbeeld om een aanslag op de ministerraad, of het beramen van een staatsgreep.

Noordhollands Dagblad, 7 augustus 2017, 08:00

https://www.noordhollandsdagblad.nl/nieuws/foute-wethouder-niet-opnieuw-kiezen

Crimineel aast op politieke invloed

Raadsleden, die naar de pijpen van louche figuren dansen dreigen een trend te worden.

Politici, die samenwerken met criminelen. Bijvoorbeeld door het doorspelen van vertrouwelijke informatie. Volgens hoogleraar Criminologie Emile Kolfhoff (Open Universiteit) is dit geen ver van ons bed show, maar steeds vaker realiteit. Hij maakt zich ernstige zorgen over de kandidatenlijsten voor de komende gemeenteraadsverkiezingen.

En hij is niet de enige. Eerder waarschuwde Johan Remkes, commissaris van de koning in Noord-Holland, al voor een vermenging van de onder- en bovenwereld. Ook de burgemeester van Den Helder Koen Schuiling ziet het gebeuren (https://www.noordhollandsdagblad.nl/nieuws/koen-schuiling-betere-screening-kandidaatraadsleden-nodig). Raadsleden, die naar de pijpen van louche figuren dansen, dreigen een trend te worden.

Op 21 maart is het zover. Dan vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Het lijkt nog ver weg, maar lokale politieke partijen zijn al bezig met het samenstellen van kandidatenlijsten. Oppassen nu, waarschuwt Kolthoff. Het raadswerk heeft niet meer zoveel aanzien. Er zijn in Nederland nog maar 300.000 mensen lid van een politieke partij. Dat maakt het best gemakkelijk om in de raad te komen. Ook voor mensen met een onzuiver geweten. Criminelen gaan volgende hoogleraar niet zelf plaats nemen in de vergaderbankjes. Daar hebben ze helemaal geen zin in en het zou ze te weinig opleveren. „Een crimineel kan een broer hebben, die het leuk vindt om het erbij te doen”, zegt hij.

Noordhollands Dagblad, 5 augustus 2017, 7:30

Reacties:

Ruud Verhallen · Werkt bij Mijzelf
van zuks dus
https://www.trouw.nl/home/drugslab-van-cda-bestuurder-in-leende-was-zeer-professioneel~a20ccf39/

https://www.noordhollandsdagblad.nl/nieuws/crimineel-aast-op-politieke-invloed