Micha Kat – Lees mee met vluchteling Micha Kat (80): Robert Schoemacher | Als je haar maar goed zit, berichten van het cosmetisch chirurgisch front

Tot de meest verbijsterende, adembenemende, maar ook ontluisterende ervaringen van mijn bewogen loopbaan in de kwaliteitsjournalistiek behoort mijn diepte reportage in de wereld van de penisverlengers. We schrijven 1995, het jaar onzes heren. Via mijn vriend, de psychiater, die aan de orde kwam in de vorige aflevering van deze serie (https://robscholtemuseum.nl/micha-kat-lees-mee-met-vluchteling-micha-kat-79-irvin-d-yalom-lying-on-the-couch/), kwam ik in contact met de fameuze cosmetische ‘wonderdokter’ Robert Schoemacher, die in die jaren enige landelijke bekendheid genoot als society figuur en onderwerp van de roddelbladen. De vader van Schoemacher runde een kliniek voor cosmetische chirurgie in Scheveningen en zoonlief runde de toko daar zo’n beetje – zo goed en kwaad als het ging, want hij beschikte over medische, noch zakelijke kwaliteiten, zoals dit verbijsterende verhaal aanstonds zal aantonen. De reden voor mijn bezoek aan zijn kliniek in een fraaie villa was, dat Robert met een voor Nederland wereldschokkende primeur kwam: een operatie voor mannen, die gebukt gingen onder het hebben van een te kleine pielemans. Dit is het begin van het groundbreaking artikel wat ik over deze behandeling publiceerde in NRC Handelsblad (https://www.nrc.nl/nieuws/1995/02/02/een-lengtewinst-van-4-tot-6-centimeter-7255296-a1073494):

In Nederland worden sinds kort penisverlengingsoperaties uitgevoerd volgens een in China ontwikkelde methode. Doordat er nog weinig over is gepubliceerd, is nog onbekend wat de gevolgen op lange termijn zijn. Na de proefoperatie in augustus vorig jaar in het Militair Hospitaal in Utrecht, zijn in ons land 12 penisverlengingsoperaties uitgevoerd. Tien mannen staan op de wachtlijst. Hebben we hier te maken met een serieus antwoord op een zeldzame, maar frustrerende, handicap of met een vorm van moderne kwakzalverij? De operatie is vrij simpel en wordt in anderhalf uur uitgevoerd. Het inwendige deel van het geslacht wordt een stuk naar voren getrokken. Hierbij wordt het ‘ligament’ (de ‘steunband,’ die de penis fixeert aan het bekken) losgemaakt en vervolgens enige centimeters verder naar achter weer vastgezet. Ook wordt lengtewinst geboekt via een omklapping van de huid onder het schaamhaar, waardoor enige speling ontstaat. Deze omklapping (in vaktermen het ‘V/Y plastiek’ naar de vorm van het litteken) wordt mogelijk door het opensnijden van de huid om het ligament te bereiken. De penis kan zonder problemen naar voren getrokken worden, omdat een penis naast het uitwendig deel ook een lang inwendig deel heeft. Bij een erectie van 12 tot 18 centimeter is sprake van een inwendige penislengte van 7 tot 9 centimeter. Dr. R. Schoemacher, een van de twee directeuren van het Medisch Centrum voor Esthetische Geneeskunde in Den Haag, waar de 12 operaties werden uitgevoerd: ‘Van die 7 tot 9 centimeter kan best iets af. De minimale inwendige penislengte, die nog verantwoord is, bedraagt niet meer dan circa 3 centimeter.’

Wie door deze zinnen geïnspireerd raakt kan de complete reportage hier lezen. Maar het ‘zonder problemen naar voren getrokken worden‘ bleek in de praktijk nogal tegen te vallen, want een jaar later berichtte De Volkskrant aldus (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/kliniek-stopt-met-penisverlengende-operaties~bfc3f290/):

Het Medisch Centrum Scheveningen is na een jaar gestopt met penisverlengende operaties. De psychische problemen na de operatie waren onverwacht groot… Volgens Schoemacher was de nazorg te tijdrovend om de operaties voort te zetten. In de Scheveningse kliniek werden het afgelopen jaar 25 mannen geopereerd. Een penisverlengende operatie kost twaalfduizend gulden. Het leven met een langere penis bleek niet anders dan met een korte. Dat was een tegenvaller. Schoemacher: ‘Er ontstaat hooguit meer zelfvertrouwen. Het is niet zo, dat er ineens allerlei partners in de rij staan. We hadden dit van tevoren uitgebreid met de mannen besproken, dacht ik. ‘We hebben onderschat, dat het hier gaat om een psychisch probleem, waar mannen al jaren mee rondlopen. Dat los je niet in één keer op. Deze mannen hebben intensieve psychische begeleiding nodig en daar zijn wij niet voor opgeleid. Al deze aandacht ging ten koste van andere patiënten. Daarom hebben we uiteindelijk besloten ermee te stoppen’, aldus Schoemacher.

Dat Schoemacher het falen van zijn groundbreaking en potentieel maatschappij veranderende operatie vooral toeschreef aan de ‘psychische problemen na de operatie‘ was – laten we het voorzichtig formuleren – enigszins opportunistisch, want in de praktijk bleken de geopereerde mannen gebukt te gaan onder de meest afschuwelijke klachten, die hun leven tot een complete hel maakten: ‘stabiliteitsproblemen’, het opschuiven van het schaamhaar naar voren, zodat de halve penis bedekt was met haar, ‘pijnlijke ochtend erecties’ en – in de woorden van Schoemacher – ‘het optreden van een littekenproces, dat niet zo fraai is’. De hele – door mij in NRC Handelsblad geopenbaarde – operatie bleek een enorme scam te zijn en ongetwijfeld zal de kliniek van Schoemacher geconfronteerd zijn met legio schadeclaims. Er waren trouwens veel meer dingen in het leven van deze Schoemacher, die niet deugden, maar we moeten hem wel nageven, dat hij met het boek Als je haar maar goed zit – berichten van het cosmetisch chirurgisch front een niet te negeren mijlpaal heeft neergezet en piketpaal geslagen niet alleen voor de literatuur, maar ook voor de medische wetenschap.

Journalistiek was er bij dit verhaal in zoverre een probleem, dat het niet mogelijk was patiënten te interviewen voor of na de operatie. RTL wilde dat zo graag, dat ze zelfs aanboden om de hele operatie te betalen voor iemand als die op de buis wilde komen, maar ook dat gulle gebaar leidde niet tot het optreden op tv van een ‘penis verlengde man’ (anno nu zou je ook moeten spreken van een ‘penis verlengde vrouw’). Hierdoor was ik volledig aangewezen op de partijdige en op pure geldzucht gebaseerde input van Schoemacher zelf. Van het interview kan ik me weinig meer herinneren, behalve dat de sfeer buitengewoon onaangenaam was en dat er vele momenten waren, dat het gesprek op afbreken stond. Ook staat me niets meer bij van het bieden van inzage in de tekst en of daar nog problemen over ontstonden. Wel herinner ik me nog, dat mijn stuk binnen NRC voor veel beroering zorgde hetgeen het weer des te opmerkelijker maakt, dat geen enkel medium mijn stoute voorbeeld wenste te volgen om ook de penisverlengingsschoenen aan te trekken, al had dat er hoogstwaarschijnlijk (vrijwel zeker) mee te maken, dat Schoemacher alle boten afhield na het interview met mij, omdat hij ‘nattigheid’ begon te voelen. Maar als ik mijn stuk nu teruglees kan ik niet anders concluderen, dan dat ik zeker niet kritiekloos ben meegegaan in zijn penisverlengingshype. Zo schreef ik onder meer dit:

Enkele van de geopereerde mannen hebben last van pijnlijke ochtend erecties. Schoemacher: ‘Er is nu nog veel zwelling bij de geopereerde patiënten. Gemiddeld is de toestand na vier maanden genormaliseerd. Na twee maanden is weer gemeenschap mogelijk.’ Een gevolg van de verplaatsing van het ligament is wel, dat de erectie hoek stomper wordt. Dat wil zeggen, dat de penis niet meer schuin naar boven wijst, maar eerder recht vooruit. Seksuologisch heeft dit volgens Schoemacher geen nadeel. Het litteken is vrijwel onzichtbaar – als men het schaamhaar althans laat zitten. Schoemacher: ‘We adviseren om het schaamhaar weg te scheren, omdat daarmee enige visuele lengtewinst wordt bereikt.’ Het wegscheren van het schaamhaar is ook aan te raden, omdat het door de operatie iets naar voren opschuift, schaamhaar op de penis is niet echt aantrekkelijk.
Maar wat ik natuurlijk had moeten doen, was mezelf onderwerpen aan de operatie.

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Micha+Kat
https://mijnlevenin100boeken.com/
https://robscholtemuseum.nl/?s=Robert+Schoemacher