Marten Visser – ‘Mooi van lelijkheid, ga dat zien, mensen, ga dat zien!’

Schrijver roept liefhebbers op het mooie te zien in de lelijkheid van Den Helder en Kreileroord

Kreileroord

Een boek over lelijke plekken in Nederland. Dan voel je ’m al aankomen. In dat boek gaan Kreileroord en Den Helder hoge ogen gooien. En jawel, beide plaatsen komen uitgebreid aan bod in het boek Treurtips, (her)ontdek Nederland. Maar deze keer worden de plaatsen niet afgebrand, schrijver Hans van Wonderen roept mensen oprecht op te gaan genieten van de lelijkheid in Den Helder en Kreileroord. Want mooi van lelijkheid bestaat echt.

Nee, hij is niet de zoveelste arrogante snob, die vanuit de Randstad langs Den Helder komt gereden om de stad even fijn af te branden als lelijk en saai. Als zo’n loodgrijs deprimerend oord, waar je nog niet dood gevonden wilt worden. Net als in Kreileroord.

Kanaalweg Den Helder. ’Waar de stad ophoudt en het Marsdiep begint’, aldus Van Wonderen (foto Hans van Wonderen)

Kanaalweg Den Helder. ’Waar de stad ophoudt en het Marsdiep begint’, aldus Van Wonderen (foto Hans van Wonderen)

Uiteraard, beide plaatsen hebben een prominente plaats in zijn boek Treurtips, (her)ontdek Nederland. Dat boek gaat immers over de charme van lelijke plekken in ons land. Dan ontkom je niet aan Den Helder en Kreileroord. Maar schrijver Mark van Wonderen brandt beide plekken niet af, zoals zovelen voor hem hebben gedaan.

Kreileroord krijgt in het boek twee pagina’s toebedeeld. ’Omrijdenswaardig’ (foto Hans van Wonderen)

Kreileroord krijgt in het boek twee pagina’s toebedeeld. ’Omrijdenswaardig’ (foto Hans van Wonderen)

Hij richt juist een monumentje op voor de marinestad en Kreileroord. Den Helder is een opmerkelijke en unieke stad, nu nog mooi van lelijkheid. “Ga dat zien, mensen, ga dat zien!“, eindigt hij zijn betoog over de marinestad. Om liefhebbers, die op weg zijn naar Den Helder vervolgens te adviseren vooral even om te rijden en Kreileroord mee te pikken.

Een troosteloos bushokje, een plantsoentje en verder een heleboel leegte, Kreileroord ten voeten uit (foto Hans van Wonderen)

Een troosteloos bushokje, een plantsoentje en verder een heleboel leegte. Kreileroord ten voeten uit (foto Hans van Wonderen)

Anders kijken

Hij meent het bloedserieus, want lelijkheid kan ook mooi zijn, als je anders kijkt. Fascinerend in ieder geval. En anders kijken doet Van Wonderen. Hij heeft een reisgids geschreven, die mensen nu eens niet naar de mooie, maar ook zo afgezaagde trekpleisters als de Keukenhof en de molens van Kinderdijk stuurt. Van Wonderen roept de mensen op zich in plaats daarvan eens onder te dompelen in lelijkheid.

’Het is de Wibra gelukt om, net als in de rest van het land, ook in Den Helder in een van de lelijkste panden van de stad een filiaal te beginnen’, adus Van Wonderen (foto Hans van Wonderen)

’Het is de Wibra gelukt om, net als in de rest van het land, ook in Den Helder in een van de lelijkste panden van de stad een filiaal te beginnen’  (foto Hans van Wonderen)

In Nederland is nog zoveel te (her)ontdekken en ergens is het verbazingwekkend, dat, in dit aangeharkte land met bestemmingsplannen voor elke vierkante meter, nog zoveel plekken bestaan, die zich niks van de Hollandse regelzucht lijken aan te trekken, stelt hij in het voorwoord van het boek. Nu niet denken, dat de journalist, Van Wonderen is onder meer radioreporter bij regionale omroep NH Media, maar een mooi verhaal op hangt.

Restaurants

Hij heeft eerder bewezen een groot liefhebber van treurigheid te zijn door werkelijk alle 1090 Chinees Indische Restaurants, die er nog in Nederland zijn te bezoeken, die vaak iet wat verloederen, samen te brengen in een kloek fotoboek.

Zelf schrijft Van Wonderen in Treurtips over zijn motivatie: Het gaat om plaatsen, die ik oprecht mooi vind en die naar mijn mening nog te vaak worden beschimpt en vermeden. Den Helder en Delfzijl bijvoorbeeld; toeristen laten zich er nauwelijks zien, maar deze steden verdienen het om bezocht te worden.

Mega sjoelen en glow golf in een hotel aan de rand van Den Helder, mooier wordt het toch niet? (foto Hans van Wonderen)

Mega sjoelen en glow golf in een hotel aan de rand van Den Helder, mooier wordt het toch niet? (foto Hans van Wonderen)

In zijn boek somt hij eerst alle vooroordelen over Den Helder op. Om daarna vast te stellen, dat bij een beetje Nieuwedieper na het lezen van bovenstaande tekst de stoom inmiddels uit de oren komt. En terecht, stelt hij. Want de stad heeft sowieso veel moois te bieden en bovendien is er heel veel opgeknapt. Den Helder bruist weer en lijkt zo waar iets van zelfvertrouwen te hebben herwonnen.

Maar, zo stelt Van Wonderen vast, gelukkig blijft er ook voor de mensen, die niet van die gelikte nieuwbouw houden, nog genoeg te genieten.

Het is godzijdank niet alleen maar rozengeur en maneschijn. De leegstand van de winkelpanden is schrikbarend, alsof het spook van de crisis nog altijd door de Helderse binnenstad waart. En de Koningstraat, ooit het hart van nachtelijk Den Helder met de vele zeemanskroegen en disco’s, is volledig doodgebloed. Dit dankzij het beleid van de gemeente om alle horeca te verplaatsen naar Willemsoord. Wat rest is een desolate en naargeestige straat vol dichtgetimmerde panden, voor zover deze niet al zijn gesloopt tenminste. Een waar walhalla voor de treurnis trippende mens, dat dan weer wel.

In het boek heeft hij voor de liefhebber een speciale wandelroute door de binnenstad van Den Helder uitgezet.

Van Wonderen heeft een hele wandelroute uitgezet door het centrum van Den Helder (foto Hans van Wonderen)

Van Wonderen heeft een hele wandelroute uitgezet door het centrum van Den Helder (foto Hans van Wonderen)

Voor Kreileroord is dat niet echt nodig. Wie even de tijd neemt kan dit hele dorp in een paar minuten doorwandelen. Van Wonderen: Rechttoe, rechtaan, oranje dakpannen en kleine voortuintjes vol onkruid en troep. Dat is het eigenlijk wel, speelsheid is hier uit den boze. En toch is dit dorp erg interessant, je waant je hier namelijk in het decor van een Van Warmerdam film. Tien straten, meer is het niet. En die straten staan dus vol met dezelfde huizen.

Een gele caravan naast een rijtjeshuis (foto Hans van Wonderen)

Een gele caravan naast een rijtjeshuis (foto Hans van Wonderen)

Vroeger waren dit alleen kleine, goedkope sociale, huurwoningen, waar de omliggende dorpen volgens de overlevering hun probleemgevallen, maar al te graag dumpten. Met als gevolg, dat Kreileroord voortdurend opdook in lijstjes met achterstandsgebieden en werd overspoeld door sociologen en geografen. Want een achterstandsbuurt in de polder, dat was uniek.

Kabouters bevolken een voortuin in Kreileroord (foto Hans van Wonderen)

Kabouters bevolken een voortuin in Kreileroord (foto Hans van Wonderen)

Treurtips, (her)ontdek Nederland’, 304 pagina’s, prijs 25 euro, Uitgeverij Rubinstein. ISBN 9789047627340.

Helderse Courant, 12 januari 2020 om 10:19

https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20200110_39366978/Mooivanlelijkheid-ga-dat-zien-mensen-ga-dat-zien-schrijver-roept-liefhebbers-op-het-mooie-te-zien-in-de-lelijkheid-van-den-helder-en-kreileroord

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Mooi+van+lelijkheid
https://robscholtemuseum.nl/nh-nieuws-Spuugmooi-binnenstad-den-helder/