kunst en publieke ruimte (SV) – Costume pour Marseille

Jaar: 1995
Categorie: performances / tijdelijke projecten
Locatie: verschillende locaties in de stad
Plaats: Marseille,
Ruimte: openbare ruimte algemeen
Materiaal: textiel
Begeleider: 0nbekend

Klaar van der Lippe speelt zelf in al haar projecten een grote rol, maar de deelname en reactie van het publiek staan centraal in haar werk. Of het nu om haar ‘verkleedpartijen’ of performances gaat, altijd zoekt zij het contact op met haar publiek. In 1991 begon Klaar van der Lippe met het maken van opzienbarende kleding die ze vervolgens zelf aantrok om aan de buitenwereld te laten zien. Ze creëerde haar eigen tentoonstellingsruimte door haar ontwerpen te showen op straat, feestjes en andere openbare gelegenheden. Behalve de kleren, toonde zij ook zichzelf. Voor iedere situatie maakte zij een passend outfit. Zo maakte ze in 1994 een spijkerjasje met vlijmscherpe nagels op de revers, om zich te wapenen tegen haar ontmoeting met de destijds beroemde kunstenaar Rob Scholte. Met de jurk ‘Brain and Body’ gaf ze commentaar op het heersende beeld van het vrouwzijn. Met overdreven heupextensies en hersenen van stof op de plaats waar zich eigenlijk borsten zouden moeten bevinden, nam ze in 1994 de Charlotte Köhlerprijs (een prijs voor vrouwelijke kunstenaars) in ontvangst. Ook ‘Bild der Frau’ (1994) heeft als onderwerp de rol van de vrouw. Deze jurk werd samengesteld uit geborduurde afbeeldingen van vrouwen die in de zeventiende eeuw door Vermeer waren geschilderd. Hoogstwaarschijnlijk waren deze borduursels ooit door huisvrouwen gemaakt. Ze droeg deze jurk toen ze naar een gewoonlijk met mannen gevulde bierkelder in München ging.

Met de door haar ontworpen kleding beschermt Klaar van der Lippe zichzelf tegen de omgeving waarin ze iedere keer onaangekondigd terechtkwam. Tegelijkertijd exposeerde zij zichzelf en stelde zich daarmee kwetsbaar op. Door in spectaculaire kleren naar buiten te treden, riep ze onverwachte reacties van mensen op en daarnaast ging ze zelf ook discussies aan met wildvreemden op straat, in cafés, etc. Op deze manier bewerkstelligde zij een interactie tussen kunst en het leven. Een goed voorbeeld hiervan was ‘Costume pour Marseille’ (1995). Dit kostuum bestond uit een lange rok met split en bodywarmer dat aan twee kanten draagbaar was. Hoewel deze outfit niet extravagant was, bleek hij toch opvallend genoeg om na een poosje herkend te worden in een stad waar Klaar van der Lippe als onbekende binnenkwam. In Marseille vroeg ze toevallige voorbijgangers om foto’s van haar te maken terwijl ze poseerde voor de beroemde gebouwen in de stad. Deze snapshots aan het begin van de week tonen Klaar van der Lippe als een toerist die de stad bezoekt. Op de latere foto’s is een andere Klaar van der Lippe te zien, ook al draagt ze nog steeds dezelfde kleren. Dankzij het herkenbare kostuum raakte ze bekend in en met de stad; behoorde ze tot de stad. Deze kiekjes lijken dan ook op de foto’s die toeristen maken van een typische stadsbewoner in klederdracht.

Klaar van der Lippe kan door deze projecten gezien worden als een wandelend sculptuur. Haar kleren gaven haar iedere keer weer een ander imago. In 1995 ging zij echter nog verder door zichzelf een ander lichaam aan te meten. Alsof zij de beeldhouwer was van haar eigen lijf, hongerde, trainde ze het zo tot ze het figuur van een model had. Ook liet zij door middel van een chirurgische ingreep haar mond en tanden corrigeren. In de video-installatie ‘Newer, Better, Higher’ (1995) zijn deze veranderingen te zien.

Sinds 1997 heeft Klaar van der Lippe zich steeds meer toegelegd op het geven van workshops en performances in kunstinstellingen. Bekend zijn haar avondvullende performances waarin ze het publiek de eigen grenzen laat verkennen. Zo bracht ze gedurende zes avonden in 1997 in Begane Grond, Utrecht, haar publiek in ‘Extases’. Hiertoe moest men deelnemen aan verschillende grensverleggende ervaringen als het zichzelf in trance dansen op housemuziek van The Prodigy; het opdrinken van een fles wodka totdat een roestoestand bereikt werd; het elkaar in het gezicht slaan; het in gedachten laten passeren van de dag tot in de kleinste details; het innemen van drugs en tenslotte het naakt over elkaar heen rollen.

kunst en publieke ruimte
een representatief overzicht van kunst in de openbare ruimte in Nederland van 1970 tot heden

http://dwaalmachine.sjonges.nl/werk_479.html