Koos Dalstar – Overtreffende trap
De Volkskrant wil deze brief niet plaatsen. Waar zijn ze eigenlijk bang voor?
Gevaarlijk, gevaarlijker, het allergevaarlijkst. Oftewel de ‘zelf beschadigende messias onder de messiassen’, zo bestempelt Zwagerman de kunstenaar Bas Jan Ader in zijn artikel ‘Gevaar en Schoonheid’ over de kunstenaar J.M.W. Turner (de Volkskrant, dinsdag 2 juni 2015).
Voor een schrijver ziet wellicht elke fysieke actie er levensbedreigend uit. Bijvoorbeeld een circusacrobaat, die hoog in een circustent op zijn trapeze buitelingen maakt. Ook al ziet het er voor de kijker uit, dat de acrobaat zijn allerlaatste buiteling maakt, hij weet ook, dat de man of vrouw zijn leven lang traint om zijn werk veilig uit te kunnen voeren.
Dat Bas Jan Ader een getrainde zeiler was, is Zwagerman wellicht ontgaan. Al in 1962 maakte Ader een zeilovertocht van Tanger (Marokko) – via het Panamakanaal – naar San Diego (USA). Zo leerde de kunstenaar de kneepjes van het vak. Dit kreeg ik bevestigd in interviews met zijn vrouw Mary Sue Ader Andersen, zijn broer Erik Ader en ook door de kunstenaar James Turrell, die ik in Zurich (2011) interviewde.
Ook sprak ik een deskundige getuige, de jachthavenmeester van Stage harbor in Chatham, USA. Deze man inspecteerde zowel de zeilboot Ocean Wave, als de zeiler. Als bewijs van vakkundig zeemanschap kreeg Ader het vlaggetje van de jachtclub mee voor zijn overtocht in 1975.
Was Zwagerman op de presentatie geweest van Let Go | Bas Jan Ader in de Kunsthal Citroen, Amsterdam Artfair, afgelopen week, dan had hij live van de weduwe kunnen horen, wat de intentie was van zijn solo zeiltocht naar Europa. Mogelijk had Zwagerman zich dan bedacht het messias stempel op de kunstenaar te drukken. ‘Gevaarlijk’ is een elitair etiket van een schrijver, die liever met populaire meningen dan met feiten werkt.
Overigens, wie beter bekend is met werk van Ader, herkent zeker ook de humoristische kant ervan. Met name Fall II, Amsterdam, 1970, dat geïnspireerd is door een scene uit de film ‘Un jour de fete’ (1947) van Jacques Tati, waarbij een postbode met zijn fiets in de sloot rijdt. Humor, die haaks staat op zogenaamde zelf beschadiging.
Facebook, 4 juni 2015
Reacties:
Len Reinhard
Ik word zo moe van Zwagerman…
https://www.facebook.com/1466337173656669/photos/a.1469060243384362/1502943656662687/?type=3&theater
Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Joost+Zwagerman
https://robscholtemuseum.nl/?s=William+Turner
https://robscholtemuseum.nl/?s=Bas+Jan+Ader
https://robscholtemuseum.nl/?s=Marion+van+Wijk
https://robscholtemuseum.nl/?s=James+Turrell
https://robscholtemuseum.nl/?s=Jaques+Tati
https://robscholtemuseum.nl/joeri-jansen-boekpresentatie-let-go-bas-jan-ader-amsterdam-art-fair-28-mei-2015/
https://robscholtemuseum.nl/?s=Dani%C3%ABl+Groen
https://robscholtemuseum.nl/?s=Koos+Dalstra
https://robscholtemuseum.nl/?s=John+Studulski
https://robscholtemuseum.nl/?s=Paul+Blanca
https://robscholtemuseum.nl/?s=Peter+Klashorst
https://robscholtemuseum.nl/?s=Oscar+Hammerstein
https://robscholtemuseum.nl/?s=Eef+Hoos