Joost Pollmann – Meligheid ligt op de loer bij Aart Clerkx

15 mei 2017AdminHome, Locatie, Media0

Het is tegelijk een koeiengezicht en de romp van een vrouw, met ogen als tepels en een snuit als schoot…

Dik opgelegde dubbelzinnigheid, kan je het thema noemen van de tentoonstelling, die vooral bestaat uit cartoons, die zijn geschilderd op doek. Er hangt bijvoorbeeld een landschap van Ruysdael, compleet met molen, wolkenpartij en bosschages, waar ook – Rob Scholte achtig – een barcode op is geschilderd. En het liedje Boer d’r ligt een kip in ’t water inspireerde Clerkx tot een doek, waarop Zeeuws Meisje niet alleen een kanten kapje draagt, maar ook jarretellen en een diep decolleté. Kortom, oer Hollandse tradities worden hier niet gespaard.

Aart Clerkx, die zich ook wel Acé noemde, hoort bij het selecte groepje tekenaars, dat in de jaren zeventig doorbrak met het underground tijdschrift Tante Leny Presenteert, waarvoor ook Joost Swarte en Peter Pontiac tekenden. Clerkx was de meest maatschappijkritische van het stel en tekende eveneens voor de Nieuwe Linie en Trouw.

Aart Clerkx (AC 77) – Onafhankelijk Toneel | W. Shakespeare’s Hamlet (foto bobbedoes.nl)

Zijn belangrijkste stripfiguur was Jan Tit, een intellectueel met een monocle, die in onduidelijke avonturen verstrikt raakt. Ook publiceerde hij de boeken Doodverf en 10 jaar Crisis en maakte hij voor het Onafhankelijk Toneel een stripversie van Hamlet. Dat was al in 1977, maar enkele jaren geleden bewerkte hij samen met de vertalers Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes Hamlet opnieuw, dit keer als illustrator. Over een maand verschijnt De intocht van Jezus in Amsterdam van ditzelfde trio, dus het is niet verbazingwekkend, dat Bindervoet en Henkes waren gevraagd de tentoonstelling te openen. Zij hielden daarbij een pseudo filosofisch verhaal over Clerkx’ nieuwste stripboek Dit en Dat, door hen bestempeld tot ‘libero logico-picturatus‘ en geroemd als ‘ontologisch en epistomologisch tractaat‘. Het boek gaat over de zussen Dit en Dat, die elkaar nooit gekend hebben, maar nu herenigd worden, en bevat verder een pornografisch intermezzo over Blootkapje. Ditjes en datjes dus.

Er is eigenlijk geen tekening of schilderij van Clerkx te vinden, waarop niet zwaar wordt geparodieerd en gepasticheerd. Wel riskant, want er ligt een enorme meligheid op de loer met al die gekscheerderij.

Gelukkig is het omvangrijkste werk op de tentoonstelling ook het opmerkelijkste: een reeks van twaalf schilderijen met als verbindende figuur iemand, die Clerkx als jongeman zelf zou kunnen zijn, met krullend haar en ziekenfondsbril. Tot een echt verhaal komt het niet, het is meer een wandeling door de kunstgeschiedenis langs uiteenlopende taferelen in de stijl van Duchamp, De Lempicka en Hopper. En Hergé, niet te vergeten: een schilderij over de vleesverwerkende industrie verwijst onmiskenbaar naar Kuifje in Amerika.

Het heeft er de schijn van, dat Clerkx graag heilige kunsthuisjes omver schopt, maar zijn methode is die van het tekenen van een snor op de Mona Lisa. En dat was al eens gedaan.

De Volkskrant, 2 mei 2006, 0:00

https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/meligheid-ligt-op-de-loer-bij-clerkx~b86b00bc/

Aart Clerkx (AC 77) – Onafhankelijk Toneel | W. Shakespeare’s Hamlet (foto bobbedoes.nl)

Dit delen: