Joost Niemöller – Ruk- en gluurkrantjes

Een blik in de kiosk leert direct: de bladen voor de dames zijn in de meerderheid. Een wereld apart. Je hebt de Margriet en de Libelle voor de vrouw en haar boerenkool. (Maar de Margriet-vrouw moet niets weten van de Libelle.) De Elegance-dame is net iets jonger, woont net iets vaker in de Randstad dan de Nouveau-dame. Het Elle-meisje neemt het leven wat luchtiger op dan het Marie Claire-vrouwtje. Wat de Cosmopolitan-macha in de trein doorbladert, daar wil de Vogue-dame van haar leven niet mee betrapt worden; veel te ordi. Enzovoort.
Als je afgaat op de covers wordt één ding duidelijk: vrouwen kijken graag naar mooie vrouwen. En: mannen kijken graag naar mooie vrouwen. Als je een doodenkele keer een mooie man op een cover ziet, weet je dat het een blad voor nichten is. Ook mannen dus. Maar toch weer anders. Nichten leggen sQueeze op de koffietafel. Daarin lees je hoe je billen kunt liften. Er staat een artikel in over de jongensgroep Boyzone. Heel veel modereportages met halfblote jongens. En dan is er nog het maandblad Man. Ook met mannen op de cover. En heel veel mode. Man is een blad voor homo’s die er niet voor uit durven komen. Of die het niet zo hoeven te weten van zichzelf. Het wordt veel door vrouwen gelezen.
In het geval van de vrouwenbladen gaat het bij de covergirl in de eerste plaats om het gezicht. Dit is op een bijzondere wijze opgemaakt. Ook valt goed te zien dat het model hard moet werken om mager te blijven. Toch glimlacht het model ontspannen, ja lief, of ironisch. Bij de mannenbladen gaat het natuurlijk gewoon om zaadvragende ogen, volle lippen en dikke tieten. En, o ja, lange benen.
Voor de vrouwen moet het altijd net even anders. Het gaat om de verschillen.
Voor de mannen moet elke keer hetzelfde. Het gaat om de veelheid.
Soms wordt de vrouw voor vrouwen afgebeeld in een blad met verder alleen vrouwen voor mannen. Dan ontstaat er iets heel bizars. Voor het augustusnummer van Penthouse werden bijvoorbeeld foto’s uit modereportages van een catwalk weggeplukt. Wie de mode had ontworpen? Het zal de Penthouse-man worst wezen. Er stond voor hem dan ook geen informatie bij. Maar de plaatjes waren wel zo voor hem uitgezocht dat je er blote tieten en konten op kon zien.
Gluren en rukken, daar laat de klant die de kiosk betreedt zich natuurlijk niet op voorstaan. Met stiekeme gluur-en-rukblaadjes als Candy wil bijvoorbeeld helemaal niemand zich laten kennen. ‘Wie ben jij?’ ‘Ik ben een vieze man en ik ben daar trots op.’ (Om openbare identificatie te voorkomen zijn de echt vieze blaadjes waarschijnlijk ook zo klein dat je ze makkelijk onder de NRC kunt leggen bij het afrekenen. Ik zag dat een keer met eigen ogen. Bij de stationskiosk. Hij kwam van kantoor en ging naar huis. Met een NRC voor het imago in de trein en een Candy om in een donker hoekje stoom af te blazen.)
Een doelgroep koopt een blad om zich te laten zien. Zonder doelgroep geen verkoop en geen adverteerders. Daarom heeft de Penthouse ook veel artikelen over dure auto’s, korte recensies over hippe cd’s en interviews met Echte Mannen als Bruce Willis. Zodat de beoogde man zichzelf kan voorhouden: ik ben geen stiekeme rukker, ik ben een soort Bruce Willis. Ik weet wat er te koop is in de wereld qua Adidas-zonnebrillen en Armani-T-shirts.
Het is een uitgekiende cultuur. Zo zijn er ook columnisten in Penthouse en Playboy. Want de beoogde lezer doet ook aan meningen. Zogenaamd. Het zijn dan ook per definitie suffe columnisten, die genoegen moeten nemen met een bestaan in de marge. Onder hen vind je bijvoorbeeld nog de oer-seksisten die al uitgestorven leken. Zoals Donald Olie van Penthouse die – yak yak – grapjes maakt over zestienjarige meisjes die bij het kunstzwemmen hun benen wat meer zouden moeten spreiden. Columnist François de Waal, tenminste getuigend van enige zelfkennis, houdt er na zeven jaar Penthouse deze zomer mee op. Hij schrijft: ‘In de eerste plaats moet ik eerlijk zeggen dat Penthouse niet het blad is waar een column echt wordt opgemerkt. (…) Alleen dat stukje over Rob Scholte heeft zijn uitwerking gehad.’
Heeft z’n uitwerking gehad? Ja, want daar had Rob Scholte het zelf nog eens over in een interview. Waarmee Scholte, een echte man, zich dus best wilde laten zien als nu eindelijk eens een Bekende Nederlander die Penthouse las. Taboedoorbrekend. Maar helaas voor François de Waal, het bleef dus bij die ene Bekende Nederlander.
Tussen de ruk-en-gluurkrantjes pur sang en de Playboy en Penthouse waarmee een beetje Bruce Willis (of Jan Cremer) zich graag laat zien, is er de laatste jaren in Nederland een wildgroei aan platte blaadjes ontstaan. In de buurtkiosk tref je ze naast Nieuwe Revu en Panorama. De blaadjes, met titels als Aktueel, Passie en So What! moeten het in de eerste plaats van de borsten hebben. Je ziet – bam! – eerst borsten en dan pas de naam van het blaadje. Het meer trendy Nieuwe Revu werkt de borsten graag functioneel weg en Panorama doet aan regelrechte tepel-censuur, wat er mee te maken schijnt te hebben dat – althans volgens de voormalige Panorama-hoofdredacteur Rob van Vuure – Panorama gekocht wordt door de vrouw voor haar man. Nee, dan die meid op So What! Schouders naar achteren, hemd omhoog, siliconen naar voren. Daarvan zal moeder de vrouw denken: dat koopt die vent van me zelf maar. En het is hem geraden dat hij het stiekem doet.
Welke man koopt Passie? Kennelijk niet de man waarin sigarettenfabrikanten, automerken en bierbrouwers geïnteresseerd zijn. Er staan alleen advertenties voor 06-lijnen in. Het moet wel de vieze man zijn. Want ook de vieze man is onder ons. Passie drukt voor hem zonder problemen de foto van ene Tanja (20) uit Apeldoorn af, een blote blondine, met het volgende onderschrift: ‘Ik breng mijn vakanties nog steeds samen met mijn ouders door op naturistencampings. Deze foto maakte mijn vader van mij.’ Vaders die hun dochters naakt fotograferen en deze verkopen aan de Passie. Dat lijkt me een kleine stap naar kinderporno. Het ligt gewoon in de sigarenwinkel.
Voor de Engelse markt werd het mannenbladensegment ook aan de andere kant van de Playboy ontwikkeld. Het is daar nog steeds erg Bruce Willis wat de klok slaat. Maar de porno is erotiek geworden. Of nou ja, erotiek… Er is op die coverfoto’s veel huid, maar er zijn geen tepels of geslachtsdelen te zien (wel altijd bijna). De bladen zijn haast niet te tillen zo zwaar. Ze staan boordevol advertenties. Ze heten FHM, Arena, GQ, Loaded, Maxim en Stuff.
Stuff gaat ook letterlijk bijna enkel over spullen. Wat heeft een bodyguard allemaal bij zich: pagina’s lang met scherpe full colour afgedrukte bodyguard-spullen. Wat kun je meenemen op een strand in het buitenland. Alles over vijf supermotoren. Autoradio’s getest. Het digitale horloge komt terug. Het is niet te geloven wat een saai blad Stuff is. Maar het is ook honderd procent voor mannen. Want mannen kijken graag naar dingen. Naar snelle dingen met name. Om tegenover elkaar op te kunnen scheppen over de details.
Een mooie vrouw is natuurlijk ook zo’n ding. Vrouwen worden met uitgekiende belichting op glimmend papier afgedrukt als auto’s of horloges. Acht pagina’s Brenda Schad, een echte babe, met haar vochtige ogen in een nachtelijk meer. In badpak. Het is kennelijk pure poëzie, die Brenda Schad. Daar hoeft geen tekst meer bij, dachten ze bij GQ. Geniet er maar van, heren! Of liever, praat er eens over met elkaar. ‘Hoe vind jij die Brenda?’ ‘Nou, lekker, lekker. Mooi landingsgestel.’ ‘Zou ik zeggen! En niks geen cellulitis!’ ‘En geen pukkel te zien!’ ‘Zo! Daar zou deze jongen wel eens paardje mee willen rijden!’
De marketingmensen achter GQ, Maxim enzovoort hebben goed opgelet. Of ze hebben onderzoek gedaan naar waarover mannen praten als ze onder elkaar zijn. En op welke toon. Het melige gegiechel. De opschepperij. Ga maar eens tussen de jongens een avondje naar het voetbal kijken. Of luister eens bij in het leger. Met vieze seksblaadjes kun je niet gezien worden, moeten die marketingmensen terecht gedacht hebben. Daarom zijn er altijd zo weinig adverteerders voor te vinden. Haal die seks-angel eruit. Maak het een ding voor onder elkaar. Een gouden vondst.
De invulling IS minder simpel. Welke babe in welk nummer. Dat is nog een hele kunst. Ik heb geen idee wie die Brenda Schad is, bijvoorbeeld, maar ook in de Maxim van dezelfde maand staat en ligt zij weer met bijna niks aan. Een echte man weet waarschijnlijk waarom juist die maand. In elk geval is er dan weer iets om met mannen onder elkaar over te praten.
De toon moet juist weer niet subtiel zijn. Integendeel. Bot en dom is juist goed. Onder de sexy blondine op de cover van Maxim staat in enorme letters: ‘Major Babe! Emma Noble: what a lovely couple…’ Dat is dus in de trand van: ‘Hallo zeg, wat komt daar een bolle tweeling aangewandeld…’ Snap je hem?
Ander voorbeeldje. Wat doen zes vrolijke vrijgezellen zonder vrouw? Ze gaan in Amsterdam stappen. Naar de Wallen. Ja hoor, daar staan ze op de foto met een hoertje. Ze blowen zich helemaal suf, die zes Engelse blokes. En ze zuipen zich ook helemaal te pletter. Gelachen dat ze hebben! Die dingen gebeuren natuurlijk in de echte wereld. Die gebeuren honderdduizend keer. Maxim ziet er de reportage in.
Het kennelijk succes van deze Engelse babe-bladen schijnt ook de Nederlandse bladenuitgevers niet te zijn ontgaan. Er bestaat hier nog niet zoiets. Misschien ook is de Nederlandse man de Engelse niet. Maar in kringen van bladenmakers is er het afgelopen jaar al eindeloos over vergaderd en het heet (preciezer mag ik het hier niet vertellen) dat er binnenkort wel drie van die babe-bladen tegelijk op de markt gegooid worden. Als de een begint, zal de ander gelijk volgen.
Weet u dat ook weer.

woensdag 29 juli 1998

http://www.groene.nl/artikel/ruk-en-gluurkrantjes