Jojanneke Dekens – Rob Scholte’s Embroidery Show
Vorig schooljaar werd ik gevraagd om in een klas iets te vertellen over mijn kunstenaarschap. Dit in verband met het onderwerp dat toen in de klas was: ‘handenarbeid in oorlogsjaren’. De hele klas was al aan de haak en brei werkzaamheden en hoe bijzonder zou het zijn als er dan een kunstenaar in de klas kwam om te vertellen over of en hoe er tegenwoordig nog met naald en draad door kunstenaars gewerkt zou worden?
Dus daar kwam ik in beeld
Met een aantal producten van stof, maar ook veel beeldmateriaal van naaldwerk in mijn meer conceptuele werken ging ik vertellen hoe ik als kunstenaar werk. Waar ik mijn inspiratie vandaan haal, hoe ik te werk ga en hoe ik kunst uberhaupt ervaar. Als afsluiter gingen de leerlingen zelf aan de slag door naar een (naald en draad) kunstwerk te kijken, waarbij ik hen ging begeleiden met de VTS methode (http://www.jojannekedekens.nl/project/vts-begeleiding/). Het kunstwerk betrof een onderdeel uit de collectie ‘Embroidery Show’ van Rob Scholte (http://www.museumdefundatie.nl/). Deze expositie was te zien in de Fundatie in Zwolle en natuurlijk moest ik deze expositie wel met eigen ogen bekijken. Daarom dit blogbericht (wat een introductie he?)
Helemaal bovenin de Fundatie (in het ‘Ei’) staan meerdere wanden in de ruimte opgesteld, waaraan allemaal borduurwerken hangen. Ook de verdieping daaronder staat helemaal vol met zulke handwerken en ook de ‘gang’ rondom de lift op de eerste verdieping heeft een flink aantal nijverheidswerken tentoongesteld. Een flinke verzameling, waarmee Scholte in 2005 al was begonnen met zoeken. Bij kringloopwinkels en kofferbak marktjes kocht hij elke keer borduurwerkjes op, in de vorm van een schilderij of een kussen. Hij ervaart deze borduurwerken als erg bijzonder, want er is met zoveel liefde en geduld uren aan gewerkt. En nu worden ze voor een eurootje van de hand gedaan en niemand weet wie al dat werk heeft verricht. Een soort ode aan de anonieme kunstenaars.
Maar al deze borduurwerken an sich zijn nog niet zo bijzonder, vindt Scholte. Want na bestudering, ontdekte hij dat alle voorkanten enigszins op elkaar lijken maar dat de achterkanten soms wezenlijk van elkaar konden verschillen. Ze komen daar echt tot leven, zonder esthetica (die zit immers aan de voorkant). De spaarzaamheid of juist de onwil om af te hechten bepaalt de uiteindelijke vorm. Sommigen zijn onherkenbaar als beeld geworden, terwijl je bij anderen twijfelt of het werk wel omgedraaid is. Deze achterkant laat de werkelijke inspanning zien en ook het eigenlijk karakter van de maker.
Van veel borduurwerken zijn meerdere door Scholte verzameld en deze hangen dan ook bij elkaar. Maar ook nog verder geordend en serieel gerangschikt op schilders, dieren, bloemstukken, portretten en landschappen.
Tijdens het VTS gesprek in de klas, vroeg ik of het niet raar was dat een kunstenaar werk van iemand anders verzameld en er dan zelf zijn handtekening onder zet….want is het dan opeens van hem? Prachtig verwoord door een leerling: ‘hij heeft er zoveel verzameld en daarna zelf iets van gemaakt…dan is het van hem’. Duidelijk dus!
Jojanneke Dekens, Creatieve Verwonderaar, Deventer, 26-9-2016