Jack van der Leden | Boekman Stichting – Recente aanwinsten bibliotheek: Erftemeijer, A.| Het oor van Vincent

Erftemeijer, A. (2011)
Het oor van Vincent.
Merkwaardige feiten
uit de kunstgeschiedenis.
Haarlem: Becht, 519 p.
Signatuur: 12-024

Een paar merkwaardige feiten: Johannes Vermeer (1632-1675) genoot tijdens zijn leven nauwelijks bekendheid buit en zijn woonstad Delft en Frans Hals werd eens veroordeeld wegens een huurschuld tot een boete van zestig gulden en, nu komt het: een dag schilderen. Een bijzondere straf… Nog een curiositeit: Hundertwasser leed twintig jaar lang aan een maagkwaal, die het gevolg was van het eten van eigengemaakte brandnetelsoep. De soep was giftig vanwege een reactie tussen afwasmiddel resten in de soeppan en de brandnetels. Het gerecht maakte deel uit van een artistiek project, waarbij tweehonderd mensen werden uitgenodigd aan de soepmaaltijd deel te nemen. Niemand voelde daar iets voor, behalve de kunstenaar. En zo gaat het maar door in dit boek van kunsthistoricus en beeldend kunstenaar Antoon Erftemeijer.
Hij heeft duizenden van dit soort wetenswaardigheden op het gebied van beeldende kunst uit vijfentwintig eeuwen kunstgeschiedenis bijeengebracht. De auteur baseerde zich op uiteenlopende bronnen: van kunsthistorische vakliteratuur en medische literatuur tot archieven en het internet. Hij voorzag de wetenswaardigheden van een achtergrondverhaal en bracht ze onder in zeven afdelingen: het begin, de makers, het uiterste, materie, geest, ziekte en kunst, en misdaad en dood. Deze afdelingen zijn onderverdeeld in 26 thematische hoofdstukken.
De afdeling Het begin bevat bijvoorbeeld een hoofdstuk over ateliers en atelier rituelen, de afdeling Geest een hoofdstuk over religie en kunst. Het resultaat is een encyclopedisch, zeer divers overzicht, dat ondanks het merkwaardigheid gehalte van de informatie een fascinerend beeld geeft van de productie, distributie en afname van kunst. Zowel de selectie van wetenswaardigheden, als de ordening en presentatie is arbitrair, maar dit doet niets af aan het leesplezier. Een gevolg van zijn werkwijze is evenwel dat een hoofdstuk van één pagina, met de titel Benen, kan beginnen over de 16de-eeuwse kunstenaar Rijckaert Aertsz die bij een brand zijn been verloor, daardoor veelvuldig op een stoel moest zitten en zodoende aan tekenen toekwam, en eindigt met kunstenaar Rob Scholte, die in 1994 bij een bomaanslag zijn benen grotendeels kwijtraakte. Nog iets over de titel van het boek: over het oor van Vincent is al veel geschreven, maar Erftemeijer weet er desondanks nog een aantrekkelijk hoofdstuk aan te wijden. Eigenlijk is het boek zelf ook een curiositeit.

Boekman, Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid,  24e Jaargang, Nr. 90, voorjaar 2012, blz. 115-117

https://www.boekman.nl/sites/default/files/recente_aanwinsten.pdf

PDF:
Boekman Stichting – Recente aanwinsten

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/atte-jongstra-kunst-kaas-en-eieren/