Hetty Hafkamp – “Willen jullie over mijn voorstel nadenken en mij laten weten wat jullie ervan vinden?” + Hans Marijnissen – Grimmige sfeer in gemeenteraad fnuikend voor lokaal bestuur
“Willen jullie over mijn voorstel nadenken en mij laten weten wat jullie ervan vinden?”
Loet Spaanstra, “Hoewel ik zeer waarschijnlijk alle denkbare protocollen negeer, en allerlei moraal ethische shit over me uitgestort krijg, onthoud ik jullie niet de inhoud van deze mail.”
Gemeente Belangen BES bestuurslid plaatste oproep Hetty Hafkamp op Facebook.
Laat ik maar met de deur in huis vallen: ik maak mij zorgen over de onderlinge verstandhoudingen en hoe er over en weer gecommuniceerd wordt. De verkiezingen zijn pas over zo’n maand of vier en als er zo gecommuniceerd blijft worden, zoals nu het geval is, vind ik dat schadelijk voor de politiek in de gemeente Bergen en kan het ook schadelijk zijn voor individuele raadsleden.
Ik gun jullie allemaal een fantastische verkiezingsuitslag maar mijn ervaring is dat negatief gedrag kan leiden tot een negatief resultaat.
Over niet al te lange tijd beginnen jullie met campagne voeren en voordat de verkiezingsstrijd los barst, zou ik graag met jullie om de tafel zitten om te kijken, of er afspraken gemaakt kunnen worden over hoe jullie met elkaar omgaan. Noem het beleefdheidsregels of iets dergelijks. Begrijp me niet verkeerd: campagne voeren hoort er vanzelfsprekend bij, maar over de manier waarop zou ik graag met jullie van gedachten willen wisselen.
Het stemrecht is een hoog goed en ik zou het bijzonder jammer vinden als onze inwoners niet gaan stemmen vanwege onderling publiekelijk geharrewar (om het zo maar even te noemen.)
Willen jullie over mijn voorstel nadenken en mij laten weten, wat jullie er van vinden? Ik weet, dat Jan nu met vakantie is dus mijn voorstel zou zijn om na het kerstreces deze ontmoeting te organiseren.
Ik hoop van harte, dat jullie allemaal willen meewerken, dat zou ik erg op prijs stellen.
Met vriendelijke groet,
Hetty Hafkamp
Dagblad Trouw publiceerde eerder deze week een artikel onder de kop, “Grimmige sfeer in gemeenteraad fnuikend voor lokaal bestuur” Lees hier het artikel.
Hoe denk u hierover? Laat het ons weten via: info@flessenpostuitbergen.nl
Flessenpost uit Bergen, 28-11-2017 11:12
Grimmige sfeer in gemeenteraad fnuikend voor lokaal bestuur
Volgens een nieuwe analyse scoort de helft van de gemeenteraden ondermaats. Zullen nieuwe raadsleden dat na de verkiezingen in maart 2018 veranderen? Waarschijnlijk niet.
Er heerst een democratische wanboel, er is een verrotte cultuur, de raadsvergaderingen zijn grimmig, er is sprake van een smeulende puinhoop, kruitdampen, vuurhaard, grove taal, tumult, woede, beerput.
Hoogleraar bestuurskunde Arno Korsten van de Universiteit Maastricht had nog wel even door kunnen gaan met zijn opsomming van kenmerken, die in verschillende cultuuranalyses worden toegeschreven aan gemeenteraden in Nederland. Maar feitelijk komen ze op hetzelfde neer. Ingevlogen specialisten schrikken zich doorgaans dood als zij als buitenstaander de sfeer van een raad in de problemen moeten schetsen. Die zijn vaak in zichzelf gekeerd, er heerst ruzie, de omgangsvormen staan onder druk en de verhouding tussen die raad en het college is vaak niet optimaal.
Dat ontgaat burgers ook niet. In De Staat van de Gemeente uit 2014, waarin kiezers een cijfer aan hun gemeente mogen geven, scoren er ruim veertig een onvoldoende. De Nijmeegse hoogleraar Michiel de Vries sprak op basis van een inventarisatie in 2011 van ‘oorlogen’ in maar liefst een derde van de gemeentehuizen.
Oorlog in de raad
Maar dat zijn slechts twéé onderzoeken. Aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 leek het Korsten een goed idee om eens álle gegevens, rapporten, onderzoeken en crisisinterventies bij elkaar te vegen om te komen tot één doorwrochte analyse. Korsten kon daarbij ook putten uit zijn eigen praktijk. Hij is meerdere malen formateur geweest, adviseert Commissarissen van de Koning en is gemeentelijk troubleshooter: zijn er ergens problemen, dan geeft Korsten raad. Hij kreeg bij het analyseren hulp van Klaas Abma, die promoveerde op ‘bestuurskracht’. Samen schreven ze het boek ‘Gemeenten in rapportcijfers.’
Korsten en Abma signaleren dat de schaalgrootte van een gemeente niets zegt over de kwaliteit van de raad. Oorlog in de raad kan plaatsvinden in het landelijk Stein, maar net zo goed in de Gelderse provinciehoofdstad Arnhem. Daarnaast zien ze dat de overlap gering is tussen gemeenteraden die slecht scoren op het lijstje van burgers en raden die externe deskundigen moeten inroepen om de boel te sussen. Met andere woorden: er zijn veel méér gemeenteraden die slecht scoren dan de ruim veertig op het lijstje van de Staat van Nederland.
Korsten durft zelfs zo ver te gaan dat de helft van de 388 raden onvoldoende functioneert, al verschillen ze in de mate waarin. De harde kern bestaat uit zo’n vijftien bestuurlijke risicogemeenten die bijvoorbeeld opeenvolgende ‘waarnemend’ burgemeesters hebben, omdat de Commissaris van de Koning het niet aandurft in die beklemmende sfeer een sollicitatieprocedure te starten.
In de ring daaromheen bevinden zich de gemeenten die nog wel een burgemeester hebben, maar deskundigen van buiten inschakelen om de crisis in de raad te beteugelen. Daarbuiten weer liggen de gemeenten die Korsten en Abma beschrijven als ‘vulkanen in rust’, maar waar wel een voortdurend gerommel hoorbaar is.
Saharagemeenten
En dan is er nog de groep gemeenteraden waar het tijdelijk goed lijkt te gaan. De auteurs trekken de vergelijking met de Sahara, waar af en toe best een verkwikkende bui kan vallen, wat niet wegneemt dat er nog steeds sprake is van een droog gebied.
Met die gesignaleerde armoede in een groot deel van de gemeenteraden, is het misschien niet verwonderlijk dat het landelijke opkomstpercentage bij de raadsverkiezingen in 2014 op 54 procent bleef steken. Maar een positievere vraag is of de aankomende verkiezingen in maart volgend jaar een opschooneffect kunnen hebben.
Volgens Korsten en Abma nauwelijks. Hoewel de doorstroming van gemeenteraadsleden de afgelopen tien jaar versneld is, blijven ‘cultuurproblemen’ hardnekkig. Die zijn op vier manieren aan te pakken. Om te beginnen ‘passief’, met wat zij noemen een ‘politiek-ecologische verandering’. Is het vruchtbare land woestijn geworden, dan zullen zich daar uiteindelijk (via verkiezingen) nieuwe en andersoortige planten vestigen. Maar dit ‘nietsdoen’ vinden de auteurs te cynisch.
Gemeenteraden kunnen beter naar de hei, om onder leiding van deskundigen te werken aan meer kwaliteit en een beter debatklimaat. Pas bij grove taakverwaarlozing kan een Regeringscommissaris worden ingevlogen – zoals voor de laatste keer gebeurde in Finsterwolde in 1951 – die de functie van de raad tijdelijk overneemt. Dat is een paardenmiddel. Laatste mogelijkheid is de harde toon en de slechte sfeer te accepteren, maar wie wil nou ‘Cowboycity’ genoemd worden, een eer die de Limburgse gemeente Echt te beurt viel.
Gedonder in de glazen in de gemeenten:
1. Dinkelland
Een onderzoek naar deze politiek onrustige gemeente in Twente wijst uit, dat het vervangen van het voltallige college niet genoeg is om de bestuurlijke crisis op te lossen, maar dat het ook hard nodig is de slechte persoonlijke verhoudingen tussen raadsleden onderling te verbeteren. Er moet op korte termijn een formateur komen, die de bestuurlijke continuïteit moet verzekeren door met alle betrokkenen nieuwe ‘omgangsvormen’ af te spreken.
2. Aalsmeer
Deze gemeente onder de rook van Schiphol heeft al sinds mei 2015 een waarnemend burgemeester, omdat de kust niet veilig is voor een sollicitatieprocedure. Volgens een onderzoek uit 2015 wordt de Aalsmeerse politiek gekenmerkt door verstoorde verhoudingen, onvoldoende bereidheid tot samenwerking, er is geen leiderschap en geen gezamenlijke visie op de samenleving van Aalsmeer.
3. Castricum
Een rapport uit 2017 toont aan dat in deze kustgemeente de raad erg versnipperd is, waardoor er een enorme scorings drift heerst. Politieke en persoonlijke verschillen worden zo uitvergroot, waardoor het partijbelang voor het algemeen belang gaat. Er is ook sprake van ‘dorpisme’, politici komen vooral op voor één kern in de gemeente. De gemeente moet hard werken aan een vernieuwing van de cultuur, liefst al voor de verkiezingen in 2018. Als te lang wordt gewacht, waarschuwen de onderzoekers, nemen de nieuwe raadsleden de oude mores over.
Honderdduizenden Nederlanders konden vorige week al stemmen voor de gemeenteraad, omdat hun dorp of stad wordt heringedeeld. Lees hier meer over de gevolgen van deze herindeling.
Trouw, 10:37, 28 november 2017