Herman Spinhof – Luciferdoosjes als kunstobjecten

Lucifer in Paradise. Dat is de titel van de tentoonstelling Rob Scholte in Arnhem. Een tentoonstelling van enkele duizenden miniatuurtjes van verzamelingen luciferdoosjes. Met beeltenissen van historische momenten, soms begeleid door een encyclopedische uitleg over natuur, cultuur en mensen. Grafische kunstwerkjes.

“Deze ruimte leent zich er goed voor om de hele verzameling ten toon te stellen.” Rob Scholte (Amsterdam, 1958) kijkt vanuit zijn rolstoel op een afstand naar een van de tientallen panelen van de expositie in de ‘Van Muijlwijk 23’ in Arnhem. “De verzameling begon ik op een Koninginnedag. Het is een verzameling geworden met designs die de hele wereld weerspiegelen. Van een klein wegrestaurant langs de Duitse Autobahn tot een sauna in Japan. Uit de Russische revolutie en ook SS-afbeeldingen. Automerken, vlaggen, musici, dieren, clubs, sporthelden. Maar de beeldtaal van de lucifer is uitgestorven en vervangen door wegwerpaanstekers.” Na het verzamelen van die luciferdoosjes had Scholte ‘heel veel lucifers over’. “Die heb ik op een hoop gegooid tot kleine ontvlambare vulkaantjes.”

“Roken is bijna crimineel geworden. Democratisch is er besloten om het roken vrijwel onmogelijk te maken. Een aantasting van de individuele vrijheid. Niet dat ik roken propageer,” zegt Scholte tegen het kleine selecte gezelschap bij de opening van de tentoonstelling “maar er zijn ook positieve kanten aan het roken. Zo betalen rokers fors belasting en is het in de keuken of buiten op het terras van het café vaak verreweg gezelliger dan binnen. ‘Een tevreden roker, is geen onruststoker’.” Verwijzend naar die woorden van wijlen Robert Jasper Grootveld stak Scholte er nog een op. Naast de panelen met luciferdoosjes ‘een duivelswerk om die allemaal op te plakken’, hangen bij de entree van de tentoonstelling grote affiches van bekende sigarettenmerken als Lucky Strike en Marlboro met opschriften als ‘Roken is een filosofie’ en ‘Samen roken is liefde delen’.

Après nous le Déluge

Rob Scholte werd direct na zijn studie aan de Rietveld Academie in Amsterdam in de jaren tachtig van de vorige eeuw wereldberoemd met tentoonstellingen in Documenta 8 in Kassel (1987), Museum Boijmans van Beuningen (1988), Biënnale Venetië (1990), Kunstverein Hannover (1991) en later in Bommel van Dam (Venlo, 2008) en De Fundatie (Zwolle, 2011). Een jaar na een aanslag (1994) op zijn leven en op zijn toenmalige vrouw leverde hij een van de grootste producties met ‘Après Nous le Déluge’ (‘na ons de zondvloed’) in Nagasaki (Japan). Een 1200 meter lange muurschildering, waar hij met een twaalftal assistenten vier jaar lang is bezig geweest. “Een bijna middeleeuws project in dit computertijdperk,” zegt Scholte in het nagebouwde paleis Huis ten Bosch in de Japanse in 1945 door de atoombom getroffen stad.

Omstreden

Scholte werkt vaak met beelden uit massamedia en plaatst die in een verrassende, nieuwe context, zoals dit keer ook met de verzamelde luciferdoosjes. (Schijnbaar) ongeordend naast elkaar: een afbeelding van de Russische revolutie naast het bekende Hollandse Molen luciferdoosje. Zijn minutieus nageschilderde kaart Utopia (Museum Boijmans, 1986) naar Manets Olympia deed in de jaren tachtig de gemoederen oplaaien. Kan hij zomaar bestaande beelden gebruiken? Ook de luciferdoosjes zijn iconen uit het verleden, die sterke herinneringen kunnen oproepen. Door Rob Scholte in een context geplaatst die uniek is.

Rob Scholte, Lucifer in Paradijs. 27 maart – 27 april 2014. JP van Muijlwijkstraat 23 Arnhem. Open: do, vr, za en zo van 13.00-1700 uur.

Arnhem Watching, 28 maart 2014 om 22:21

https://www.facebook.com/notes/arnhem-watching/luciferdoosjes-als-kunstobjecten/1419013401686156