Hanneke de Klerck – Kunstbank voor cultuur-ondernemers
De eigen bank voor kunst- en cultuurinstellingen is er nog niet, maar de aanvragen stromen al binnen. Paul Hermanides (43), eigenaar van het Amsterdamse hotel Arena en beoogd bankdirecteur, is ‘al heel veel gebeld over allerlei projecten’, variërend van kunstenaars die een opslagterrein in Weesp willen uitbreiden, tot Rob Scholte…
Hermanides hoopt dat de bank – voorlopige naam pARTicipatiemaatschappij – begin april operationeel zal zijn. Hij streeft naar een beginkapitaal van vijf miljoen gulden, dat waarschijnlijk zal worden opgebracht door ministeries (OCW en Economische Zaken), kunstfondsen (het Mondriaanfonds en het Fonds voor de Podiumkunsten) en banken (ABN-Amro, de Nationale Investeringsbank NIB, Triodos).
De gesprekken over de financiering zijn nog niet afgerond. Hermanides praat ook met de Stichting Doen, het goede-doelenfonds van de Postcode- en de Sponsorloterij. ‘Ik zou uiterst verbaasd zijn als het niet doorging.’
De ‘kunstbank’ steekt geld in potentieel succesvolle activiteiten en hoopt op een rendement ergens tussen de 10 en 20 procent. Het idee is geboren door een vergelijkbare constructie die Dogtroep al twee keer toepaste, vier jaar geleden voor het eerst. Het theatergezelschap vroeg het Fonds voor de Podiumkunsten toen een deel van het risico te dragen bij de productie Dynamo Mundi. Die voorstelling liep goed, en Dogtroep kon een deel van de winst overmaken aan het fonds. Maar, zegt Hermanides, ‘dat is in feite oneigenlijk gebruik van subsidie’.
Het bracht Melle Damen, directeur van het Mondriaanfonds, en Han Bakker, voormalige zakelijk leider van Dogtroep, op het idee voor een participatiemaatschappij. Organisatieadviseur Walter Etty deed een haalbaarheidsonderzoek, en Hermanides werd gevraagd bankdirecteur te worden, omdat hij managementervaring heeft en ervaring in de kunstwereld (hij was onder meer betrokken bij de oprichting van De Balie in Amsterdam, bij het Mickery theater, en hij organiseert popconcerten in zijn Arena).
Staatssecretaris van Cultuur Rick van der Ploeg is een warm voorstander van kunstenaars-als-ondernemers, maar Hermanides zegt met nadruk dat de nieuwe bank niet in de plaats komt van subsidies of sponsors. ‘Dit is een andere, een aanvullende mogelijkheid van financiering.’
‘Het gaat om producties waarvan je het gevoel hebt: die kunnen een steuntje in de rug gebruiken. Een gewone bank kan dat niet beoordelen. Een speciale bank die heel goed in de kunstwereld zit kan dat wel.
‘We zullen mechanismen moeten ontwikkelen om de riscio’s te wegen. Bij kunstproducties heb je meestal geen garantie – een bedrijf kun je nog laten verpanden. Je moet dus heel secuur de risico’s inschatten. Heel goed kijken naar het management.’
De bank richt zich niet op individuele kunstenaars, maar op organisaties. Hermanides denkt in april te beginnen met 2,5 formatieplaats.
Per project zal tussen één en vijf ton beschikbaar zijn. Hoeveel projecten het eerste jaar gesteund zullen worden, is nog niet duidelijk.
‘Anderen hebben me gewaarschuwd niet te gretig te zijn. Als ik vijf projecten doe, en er gaan er vier mis, dan is het meteen over. Als ik er vijf doe, en één heeft echt succes, drie lijken te lukken, en één mislukt, dan is het verhaal heel anders.’
AD, 8 februari 2000 – 00:00