Daniël Verlaan – Gemeente Arnhem op vingers getikt + NOS – Arnhem schendt privacy + Gemeente Arnhem – Containers te openen zonder afval pas + Vragen en antwoorden
Gemeente Arnhem op vingers getikt om volgen bewoners met afval pas
De gemeente Arnhem mag niet meer kijken, wanneer inwoners hun afval weg gooien. De privacy waakhond heeft de gemeente gesommeerd om hiermee te stoppen. Doen ze dat niet, dan kan de boete oplopen tot 50.000 euro.
De gemeente Arnhem heeft inmiddels aangegeven de afvalcontainers voor iedereen open te stellen en de verzamelde persoonsgegevens van afvalcontainers te zullen wissen, zo schrijft de Autoriteit Persoonsgegevens op zijn website (https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/nieuws/ap-legt-gemeente-arnhem-last-onder-dwangsom-op-voor-gebruik-afvalpas).
Overwinning
Het is een overwinning voor de Arnhemse Michiel Jonker, die deze overtreding aankaartte en verschillende rechtszaken voerde. Hij ving bot bij zowel de Raad van State (https://www.rtlz.nl/tech/gemeente-mag-burgers-volgen-bij-weggooien-afval_) als Autoriteit Persoonsgegevens (AP), waarvan laatst genoemde zei, dat de gemeente Arnhem wel de privacy wet overtrad, maar dat er een nieuw systeem aankwam, waardoor optreden niet nodig was.
Door dat systeem zouden de overtredingen worden gestopt. Alleen de gemeente Arnhem is nog helemaal niet voornemens om dit systeem te implementeren. Daarom stapte Jonker naar de Gelderse voorzieningenrechter. Die verplichtte twee weken geleden de AP om op te treden (https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Gelderland/Nieuws/Paginas/Voorzieningenrechter-schorst-besluit-Autoriteit-Persoonsgegevens-afvalpassensysteem-gemeente-Arnhem.aspx).
Wat is er aan de hand?
In de gemeente Arnhem moeten burgers hun afval dumpen in ondergrondse containers ,die worden geopend met een pasje. Elke keer als het pasje wordt gebruikt, worden bijvoorbeeld de plek en het tijdstip geregistreerd.
Omdat een pasje aan het woonadres van de burger is gekoppeld, weet de gemeente, wanneer iemand zijn of haar afval weggooit en krijgt het inzicht in het privégedrag van burgers.
Wordt vervolgd
“In de huidige tijd van big data en profilering met statistische methodes, kunnen allerlei gegevens gebruikt worden om iemand te identificeren”, zegt Jonker in een reactie. “Daar moet je rekening mee houden bij het ontwerp van elk systeem.”
Toch is Jonker nog niet tevreden. Het nieuwe afvalsysteem, waaraan de gemeente Arnhem werkt, lijkt opnieuw persoonsgegevens te verwerken. “Het gemeentelijke ‘gluren bij de burgers’ wordt vooralsnog alleen tijdelijk onderbroken. Het ziet er dus helaas naar uit, dat dit een kwestie is van: wordt vervolgd.”
RTL Z, 02 augustus 2017 16:32
Arnhem schendt privacy met afvalpassen
De gemeente Arnhem mag van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) niet meer allerlei gegevens opslaan over de afvalverwerking van haar inwoners. Als de gemeente niet stopt met het verzamelen van de informatie kan de AP een boete tot 50.000 euro opleggen.
In 2014 voerde de gemeente Arnhem een afvalverwerkingssysteem in, waarmee Arnhemmers met een pasje hun afval in een ondergrondse container kunnen storten. Dat pasje staat op naam van een huishouden, waardoor de gemeente kan bijhouden waar, wanneer en hoeveel afval iemand stort.
Niet noodzakelijk
Het plan van de gemeente is om bewoners door middel van de pasjes te laten betalen voor het afval, dat ze aanbieden. Tot nu toe is zo een systeem er niet van gekomen. Daarom oordeelt de AP, dat de gemeente te veel informatie opslaat en dat het vergaren van de informatie niet noodzakelijk is.
De gemeente Arnhem zegt zich te houden aan het oordeel. De pasjes zijn binnenkort niet meer nodig en alle informatie wordt gewist.
NOS, woensdag 2 augustus 2017, 17:08
http://nos.nl/artikel/2186143-arnhem-schendt-privacy-met-afvalpassen.html
Ondergrondse containers te openen zonder afval pas
Alle ondergrondse containers voor restafval kunnen binnenkort worden geopend zonder dat daarvoor de afval pas nodig is. Dat heeft het college van burgemeester en wethouders besloten. Daarmee wil het college de discussie over de privacy in relatie tot de afval pas doorbreken. Door deze maatregel is er geen enkele mogelijkheid meer om adresgegevens te koppelen aan stortgegevens.
De maatregel is rigoreus, beseft het college. Verantwoordelijk wethouder Ine van Burgsteden: “We zijn al meer dan een jaar in gesprek met de leverancier van de software op de ondergrondse containers voor restafval om een eind te maken aan de ook door ons ongewenste situatie. Hoewel we tot op heden op geen enkele wijze gebruik maken van een koppeling van de afval pas en de stortgegevens, vindt het college het niet langer gewenst om deze situatie te laten voort bestaan.”
Planning
Het ‘open zetten’ van de ondergrondse containers is een arbeidsintensieve klus. Elke container moet handmatig moeten worden omgezet. Het gaat daarbij om ruim 1.000 containers. Vanaf vandaag worden de containers één voor één open gezet. De verwachting is, dat half augustus alle containers zijn open gezet. Op de container komt een sticker met daarop de melding, dat de container geopend kan worden zonder pas. Hoe lang de containers zonder pas te openen zijn is nog niet bekend. Wel heeft het college de opdracht gegeven om een alternatief uit te werken voor een pas, die wel privacy proof is.
Afval pas blijft nodig
Het open zetten van de ondergrondse containers betekent niet ,dat de afval pas nu geen functie meer heeft. Integendeel. De afval pas is en blijft nodig, wanneer inwoners een bezoek brengen aan een afvalbrengstation. Op deze afvalbrengstations kunnen mensen hun grofvuil of andere afvalstromen kwijt.
Omgekeerd inzamelen
Arnhem gaat gewoon door met het invoeren voor omgekeerd inzamelen. Voor de inwoners, die al omgekeerd inzamelen, verandert er nauwelijks iets. Het belangrijkste, dat verandert, is, dat ze niet langer hun afval pas nodig hebben bij het openen van een ondergrondse container voor restafval.
https://www.arnhem.nl/actueel/Persberichten/Ondergrondse_containers_te_openen_zonder_afvalpas
http://www.arnhem.nl/afvalpas
Vragen en antwoorden over de afval pas
Wij begrijpen, dat er vragen kunnen zijn over de afval pas en het openzetten van de ondergrondse containers. Op deze pagina helpen wij u verder.
Wat gaat er gebeuren?
We stellen de ondergrondse containers voor restafval, die nu in gebruik zijn, zo snel mogelijk open. U kunt restafval dan aanbieden zonder de afval pas.
Waarom gaan de containers open?
Dit heeft te maken met de discussie over privacy bij het gebruik van de afval pas. Door het open stellen van de ondergrondse containers worden geen persoonsgegevens meer vastgelegd, wanneer Arnhemse huishoudens afval aanbieden. De gemeente dient hiermee het belang van de privacy van de inwoners.
Geldt dit voor alle containers?
Nee, dit geldt alleen voor de containers voor restafval en niet voor de ondergrondse PMD, papier en glascontainers. Deze containers konden altijd al zonder pas gebruikt worden, dit blijft zo.
Wat moet ik nu met mijn afval pas doen?
Bewaren! U heeft de afval pas nog steeds nodig voor het afvalbrengstation, wanneer u grof vuil en andere afvalsoorten wilt wegbrengen.
Wordt grof vuil nu ook gratis?
Nee, op het gebied van grof vuil aanbieden verandert er niets. Het ophalen aan huis kost € 36 per m3, het brengen naar het afvalbrengstation is zes keer per jaar gratis tot 1 m3. Hiervoor heeft u de afval pas nog steeds nodig.
Vanaf wanneer gaat de container open?
We gaan zo snel mogelijk aan de slag om de containers open te zetten. U kunt zien, of de container al open is, aan de hand van een sticker, die we op de container plakken. We gaan ervan uit, dat dat alle containers half augustus 2017 open zijn en zonder pas gebruikt kunnen worden.
Gaat het Omgekeerd inzamelen door?
Ja, het Omgekeerd inzamelen gaat door. We zijn druk bezig met het plaatsen van alle ondergrondse containers, die hiervoor nodig zijn. Door de grote hoeveelheid zienswijzen, die zijn ingebracht, kost het meer tijd om deze te behandelen en kan het wat langer duren, voordat u bericht ontvangt.
Nieuwe containers in wijken waar Omgekeerd inzamelen nog niet gestart is, gaan open, zodra de hele wijk of buurt over gaat. U krijgt hierover een brief, waarin deze tijdstippen worden vermeld.
Gaan de containers straks weer dicht?
Dat is nog niet bekend. Pas als we het systeem zo hebben aangepast, dat er geen overtreding meer is van de privacyregels, kunnen we de containers desgewenst weer afsluiten. Bij de keuze voor het Diftar systeem zullen de containers weer via een pas toegankelijk worden.
Wat heeft dit te maken met Diftar?
De Autoriteit Persoonsgegevens heeft in een juridische zaak aangegeven, dat bij ondergrondse containers gebruik gemaakt mag worden van – met behulp van de afval pas geregistreerde – stortgegevens, maar alleen wanneer dit is gekoppeld aan een betaalsysteem zoals Diftar.
Zonder de invoering van Diftar handelt de gemeente in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens, omdat er dan geen doel bestaat voor de opslag en verwerking van persoonsgegevens. Omdat het besluit tot invoering van Diftar nog niet is genomen, heeft het College besloten de containers open te stellen. Hierdoor is er geen afval pas meer nodig om de ondergrondse container te openen.
Wat betekent ‘Diftar’ eigenlijk?
‘Diftar’ staat voor ‘gedifferentieerde tarieven’, waarbij per huishouden geregistreerd wordt hoeveel restafval aangeboden wordt. Hoe meer restafval een huishouden aanbiedt, hoe hoger de afvalstoffen heffing zal zijn. Het aanbieden van gescheiden afval, zoals glas en papier, blijft gratis. Feitelijk is Diftar een uitwerking van het principe ‘de vervuiler betaalt’. Diftar is inmiddels in vele Nederlandse gemeenten ingevoerd en zorgt voor een forse afname van de hoeveelheid restafval.
Hadden jullie deze privacy kwestie niet kunnen voorzien?
Nee, we hadden dit niet kunnen voorzien. In juni 2016 is de leverancier van de software op de ondergrondse systemen al verzocht om de software zodanig aan te passen, dat er geen persoonsgegevens meer zouden worden verwerkt op de card readers.
De leverancier gaf toen aan, dat dit een ingrijpende aanpassing vraagt in de embedded software van de readers, die niet of slechts tegen hoge kosten mogelijk zou zijn. De gemeente hecht veel waarde aan het respecteren van de privacy regels en wil daarom niet langer wachten op mogelijke oplossingen door de leverancier en wil de overtreding zo snel mogelijk opheffen.
Betekent dit het einde van het nieuwe afvalbeleid en Omgekeerd inzamelen?
Zeker niet. Afval scheiden is nodig. Anders verbranden we te veel waardevolle grondstoffen. Afval, dat goed gescheiden wordt, kunnen we hergebruiken. Denk bijvoorbeeld aan glas, papier en plastic verpakkingen.
In Arnhem is in 2012 gekozen om over te gaan op een systeem van Omgekeerd inzamelen. Hiermee zetten we al een duidelijke stap om de hoeveelheid restafval te verminderen en afvalscheiding te verbeteren. We werken zo ook aan de doelstellingen uit het het programma VANG – Huishoudelijk Afval: van 250 kilo naar 100 kilo restafval per inwoner per jaar en 75% scheiding van huishoudelijk afval in 2020. Veel gemeenten hebben omgekeerd inzamelen inmiddels ingevoerd en met succes. Waar de gemiddelde Nederlander in 2009 500 kilo restafval weggooide, daalde dit in 2015 naar 100 kilo per persoon in gemeenten die Omgekeerd inzamelen.
Nadat Omgekeerd inzamelen is ingevoerd, kunnen we nog een extra stap zetten door het invoeren van Diftar. Inwoners betalen dan per storting van het restafval in de container. Een voorstel voor invoering van Diftar komt in september 2017 opnieuw ter besluitvorming in de raad. Tot die tijd blijft iedereen het vaste tarief betalen (afvalstoffen heffing). Hierin wordt een onderscheid gemaakt tussen eenpersoons en meerpersoons huishoudens.
Gaat dit nieuwe beleid mij als inwoner iets kosten?
Dat is niet de bedoeling. Afvalbeleid is een onderwerp, dat de laatste jaren weer hoog op de agenda staat en waarmee de gemeente aan haar duurzaamheidsdoelen wil werken. Hiervoor worden nieuwe systemen zoals Omgekeerd inzamelen en Diftar ontwikkeld. Hierbij moeten wel eens eerdere keuzes worden aangepast op basis van ervaringen uit de praktijk.
De juridische uitspraken op het gebied van privacy zijn ook nog steeds in ontwikkeling. Beiden komen in Arnhem samen en leiden nu tot aanpassingen, die we vier jaar geleden bij de keuze voor het systeem nog niet konden voorzien.
Bij alle beslissingen voor systeem aanpassingen zijn de kosten voor de burger van groot belang. Bij de keuze in 2012 voor Omgekeerd inzamelen en bij de huidige voorstellen voor Diftar snijdt het mes wat dat betreft aan twee kanten: naast milieu winst gaan de uiteindelijke kosten voor de bewoners naar beneden.