Daan Samson – Plumbing the Depths (5) + Nils de Lange – Een Rotterdamse kunstenaar hing een nieuwe douche op in zijn badkamer en noemt dat kunst

Plumbing the Depths (5)

Een Rotterdamse kunstenaar hing een nieuwe douche op in zijn badkamer en noemt dat kunst

Ik sprak Daan Samson en stelde hem de voor de hand liggende vraag “waarom?”

Als redacteur van VICE krijg ik meer e-mails dan me lief is. De meeste van die mails flikker ik ongelezen in de prullenbak – persberichten over de laatste tuintrends, woedende mails van mijn hoofdredacteur, omdat ik weer eens een deadline heb gemist. Soms zit er iets leuks tussen: een uitnodiging voor een borrel met gratis drank, een leuke artikel pitch of een woedende lezer, die vindt, dat ik beter kan stoppen met wat ik doe.

Vorige week kreeg ik een e-mail, die ik even niet goed kon plaatsen. Eerst moest ik er diep om zuchten, toen om lachen, en toen besloot ik, dat ik er een artikel over wilde schrijven.

De mail was afkomstig van een zekere Daan Samson. Dit is wat hij me mailde:

Hallo Nils, Wellicht is het volgende iets voor jou? Onlangs zond ik een onorthodox verzoek richting kunstverzamelaar Bert Kreuk. In 2007 is namelijk mijn vader overleden; en met hem voerde ik steevast doe-het-zelf klusjes uit. Aan (top ondernemer/ArtFlipper) Bert Kreuk heb ik gevraagd, of hij mij wellicht zou willen helpen met het monteren van een nieuwe regendouche.

Afgelopen zaterdag (26 mei 2018) kwam de collectioneur vanuit Zwitserland naar Rotterdam.
Tezamen hebben wij in mijn badkamer een (door Hornbach beschikbaar gestelde) douche set gemonteerd.

Oké, dacht ik. Er is een man, een volwassen man, die mij mailt met de mededeling, dat hij een nieuwe douche in zijn badkamer heeft opgehangen. Bij de mail zat een foto, als bewijsstuk, van twee grijze mannen, die in een badkamer staan waar, verdomd, een hagelnieuwe regendouche hangt.

Maar waarom zou zo’n man, dat aan de grote klok hangen? Ik heb laatst een nieuwe lamp opgehangen (met duck tape, omdat ik geen boormachine had), maar voelde daarbij niet direct de behoefte die daad te delen met wildvreemden. Ik las verder.

Veel conceptuele kunst kan enkel bestaan bij de gratie van ‘museale legitimatie’.
Met de montage performance hebben Bert Kreuk en ik bekeken, of dat conventionele patroon evengoed te omzeilen valt.
De vraag is, of een private doe-het-zelf klus tot kunst kan worden verheven.

Deze man is dus niet een of andere idioot, die uit gebrek aan aandacht journalisten lastig valt met zijn doe-het-zelf projecten. Ik googelde Daan Samson en kwam erachter, dat hij daadwerkelijk een bekende kunstenaar is, die bovendien nogal wat controverse oproept. Een kunstwerk, dat hij samen met Halbe Zijlstra maakte werd door kunstmagazine Metropolis M “licht onpasselijk” genoemd (http://www.metropolism.com/nl/reviews/23030_schijnvertoning)en het kunstwerk Art Babes, dat hij maakte voor de kunstbeurs Art Rotterdam werd door de hoofdredactie van tijdschrift kunstbeeld bestempeld als “minst te waarderen kunstwerk van de internationale kunstbeurs”. Bovendien herkende ik de naam Bert Kreuk. Toen het kunstcollectief KIRAC begin dit jaar met hem in gesprek wilde op de Rietveld Academie, schoot iedereen daar in de stress (https://www.vice.com/nl/article/437d5n/de-rietveld-academie-verbiedt-een-controversieel-evenement-en-daar-is-niet-iedereen-blij-mee). Mijn interesse was gewekt.

Dat wil nog niet zeggen, dat ik het zo maar oké vind om je eigen douche tot kunstwerk te bombarderen. Ik besloot Daan terug te mailen met wat vragen.

VICE: Ha Daan. Toen ik voor het eerst over jouw kunstproject hoorde, was het eerste, dat ik dacht: wat fijn voor deze meneer, dat hij een nieuwe douche heeft. Maar waarom is dit een kunstwerk?

Daan Samson: Dat is een goede vraag. Je moet allereerst weten, dat ik een paar jaar geleden plotsklaps gescheiden ben. Hals over kop ben ik naar een typisch bachelor appartement verhuisd. Een prima plek, met uitzicht op de Maas, maar ik realiseerde me op een zeker moment, dat de woning niet op alle vlakken voldeed aan de wensen, die ik er als welvaartskunstenaar op nahoud.

Dat moment vond plaats toen ik met mijn nieuwe vriendin onder de douche stapte, en het tot me doordrong hoe oncomfortabel deze douche eigenlijk was. Echt zo’n woningbouwvereniging gevalletje, zonder een fatsoenlijke thermosstaatfunctie, bijvoorbeeld. Ik beloofde mijn vriendin, dat ik een fraaie regendouche zou installeren. Voorheen deed ik dit soort klussen vaak met mijn vader, en sinds zijn overlijden mis ik de gezelligheid van dit soort doe-het-zelf-momenten. Ik zei tegen m’n vriendin, dat ik de douche graag samen met een vriend of een vaderfiguur wilde ophangen.

Dat werd dus Bert Kreuk. Waarom juist met hem?

Ik wilde het gemis van een vaderfiguur compenseren, en op de een of andere manier moest ik aan hem denken. Waarschijnlijk doordat deze miljonair de laatste jaren veelvuldig in de media is geweest. In 2016 haalde hij het nieuws door de eerste Amerikaanse vlag te kopen (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nederlander-koopt-de-eerste-vlag-van-d-day~b57022b5/), die tijdens D-day in Normandië aan land kwam. Ook won hij een nogal spraakmakende rechtszaak (https://www.ad.nl/rotterdam/kunstenaar-lost-conflict-bizar-op-stop-maar-in-je-gat~a5f62ac8/) tegen kunstenaar Danh Vo. En met zijn boek ArtFlipper maakte hij fijntjes inzichtelijk hoe incestueus de kunstwereld in elkaar steekt.

Ik zag direct een betekenisvolle performance voor me. Het leek me zo mooi ,dat een kunstverzamelaar in de woning van een kunstenaar eens geen kunstwerken komt aanschaffen, maar een douche set komt monteren. Normaal gesproken kan conceptuele kunst enkel bestaan bij de gratie van ‘museale legitimatie’. Met deze kunstactie hebben Kreuk en ik bekeken, of dat conventionele patroon te omzeilen valt.

Het project werd vorig weekend gepresenteerd in een Antwerpse galerie (http://secondroom-antwerpen.tumblr.com/post/174367302465). Is dat niet ook een vorm van museale legitimatie?

Nou, dat voelde niet zo op de dag, dat Bert Kreuk vanuit Zwitserland naar mijn woning kwam. Toen we daar in mijn badkamer stonden, drong pas echt goed tot me door, dat een vooraanstaand collectioneur een sanitair klus in mijn appartement aan het uitvoeren was.

Ik moest bij je project meteen denken aan Marcel Duchamp, die een pispot tot kunst verhief. Wat maakt sanitair zo aantrekkelijk voor conceptuele kunstenaars?

Sanitaire ruimtes zijn zeer banale ruimtes. Je wordt er geconfronteerd met een ongefilterde trivialiteit, zonder poëtische kantjes. Ik vermoed, dat zoiets aantrekkelijk is voor kunstenaars, die zich willen uitspreken over cultuur. In wc’s en douche putjes spoelen mensen pis, zweet en ander lichaamsvocht weg. Het is toch prachtig om juist dié waarheid te koppelen aan de pretenties van onze kunstwereld? Zelf hoop ik altijd, dat mijn publiek niet lui is, en z’n best doet om zelf betekenis in werken te ontdekken. Ik hoop, dat toeschouwers zich dankzij dit soort projecten bewust worden van het alledaagse in zichzelf. Van het aardse. Van het feit, dat onze levens eindig zijn en je vandaag moet leven. Van het idee, dat materiële zaken comfort en troost kunnen bieden. Dat het aanbrengen van een regendouche wellicht bepaalde tekortkomingen kan compenseren.

Hoe doucht je nieuwe regendouche?

Samen met mijn vriendin heb ik er erg veel plezier van. Wij hebben er inmiddels al heel wat lichaamsvocht mee weggespoeld.

Oké, hartstikke fijn, Daan!

Vice, jun. 11 2018, 7:00 am

https://www.vice.com/nl/article/mbkxjb/een-rotterdamse-kunstenaar-hing-een-nieuwe-douche-op-in-zijn-badkamer-en-noemt-dat-kunst