Cor Hendriks – De Zondvloed volgens Velikovsky (3): De verering van Saturnus

Saturnus (foto freepressjournal)

De Zondvloed volgens Velikovsky (3): De verering van Saturnus

Saturnus, zo actief in de kosmische veranderingen, werd door de hele mensheid beschouwd als de allerhoogste God. Seneca zegt, dat Epigenes (https://en.Wikipedia.org/wiki/Epigenes_of_Byzantium), die astronomie studeerde bij de Chaldeeën, “van mening was, dat de planeet Saturnus de grootste invloed uitoefent op al de bewegingen van de Hemelse lichamen (Nat. Quaest, VII.4.2). Een astrologische verhandeling toegeschreven aan Manetho stelt “In het begin beheerste Kronos de Titaan de hele ether; zijn ster noemden de ver ziende Goden ‘de stralende’.” Zie https://books.Google.nl/books?id=2kAED-kQCJkC&pg=PA154&lpg=PA154&dq=Manetho+Kronos&source=bl&ots=FirHCf1xZU&sig=ACfU3U3GQGooHjTrxOP6hwgNcsUvVMuH4A&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwj7jYrPgbnpAhXR-qQKHW1vB5MQ6AEwBHoECAoQAQ#v=onepage&q=Manetho%20Kronos&f=false].

Toen hij een nova werd, stootte hij filamenten in alle richtingen uit en het Zonnestelsel werd verlicht alsof door een honderd Zonnen. Hij slonk nogal snel en trok zich terug in ver gelegen regionen.

Volken, die zich vroege tragedies opgevoerd in de Hemel door de Hemelse lichamen herinnerden, beweerden, dat Jupiter Saturnus had verdreven van zijn plaats in de Hemel. Voordat Jupiter (Zeus) de hoofdGod werd, bezette Saturnus (Kronos) de Hemelse Troon. In alle oude religies gaat de heerschappij van Saturnus naar Jupiter. In Griekse mythologie wordt Kronos gepresenteerd als de vader en Zeus als zijn zoon, die hem onttroont. Kronos verslindt sommige van zijn kinderen. Na deze daad overwint Zeus zijn vader, legt hem in boeien en verdrijft hem van zijn Koninklijke plek in de Hemel [zie https://www.Theoi.com/Titan/TitanKronos.html]. In Egyptische folklore of religie zijn de participanten van het drama Osiris (Saturnus), broer en echtgenoot van Isis (Jupiter).

De cultus van Osiris (https://nl.Wikipedia.org/wiki/Osiris_(mythologie)) en de ermee geassocieerde mysteries beheersten de Egyptische religie als niets anders. Iedere dode man of vrouw werd begraven met ceremonies, die Osiris eren; de stad Abydos in de woestijn ten Westen van de Nijl en Noord Westen van Thebe was aan hem gewijd (zie https://nl.Wikipedia.org/wiki/Abydos_(Egypte)); Sais in de Delta was gewoon het drijven van het lichaam van Osiris te herdenken, dat door de Nijl naar de Middellandse Zee werd gebracht (zie https://en.Wikipedia.org/wiki/Sais,_Egypt). Wat maakte Osiris zo diep ingeworteld in de religieuze herinnering van de natie, dat zijn cultus mythologie en religie beheersten?

Isis, copulerend in de gedaante van een vogel, wappert met haar vleugels levensenergie in de dode Osiris en ontvangt Horus, reliëf in de Tempel van Seti I in Abydos, Egypte (foto Wikipedia)
Isis, copulerend in de gedaante van een vogel, wappert met haar vleugels levensenergie in de dode Osiris en ontvangt Horus, reliëf in de Tempel van Seti I in Abydos, Egypte (foto Wikipedia)

Osiris’ heerschappij, voor zijn vermoording door Seth, werd herinnerd als een tijd van glorie. Volgens de mythe doodde en ontleedde Seth, de broer van Osiris, hem, waarop Isis, de vrouw van Osiris, op omzwervingen ging om de verspreide delen van zijn lichaam te verzamelen. Na ze te hebben verzameld en tezamen ingewikkeld in zwachtels bracht ze Osiris weer tot leven. De herinnering aan deze gebeurtenis was een zaak van jaarlijkse viering bij de Egyptenaren. Osiris werd de Heer van de onderWereld, het land van de doden. Een legende, een belangrijk onderdeel van de Osiris cyclus, vertelt, dat Isis Horus baarde, die ze had ontvangen van de reeds dode Osiris, en dat Horus opgroeide om zijn vader te wreken door met Seth een strijd op leven en dood aan te gaan.

In Egyptologie is de betekenis van deze gebeurtenissen een onopgelost mysterie. De mythe van Osiris “is te opmerkelijk en treedt op in te veel verschillende vormen om niet een aanzienlijk element van historische waarheid te bevatten,” schreef Sir Alan Gardiner (p. 424), de leidende geleerde op dit gebied; maar welke historische waarheid is dit? Kon het zijn van “een oeroude Koning om wiens tragische dood de hele legende draait? vroeg Gardiner zich af. Maar over zo N Koning is geen spoor gevonden voor de tijd van de Piramide teksten” en in deze teksten wordt over Osiris gesproken als zonder einde. Daar verschijnt hij als een dode God of Koning of rechter van de doden. “Maar wie was Osiris in zijn leven? vroeg Gardiner. Soms “wordt hij ons voorgesteld als de vegetatie, die ten onder gaat in de vloedwateren, die op mysterieuze wijze uit hem voorkomen (…)” (Gardiner, p. 426) Hij wordt geassocieerd met Helder licht [https://en.wikipedia.org/wiki/Osiris_myth: Osiris’s revival is apparently not permanent, and after this point in the story he is only mentioned as the ruler of the Duat, the distant and mysterious realm of the dead].

Na een leven lang Egyptische geschiedenis en religie te hebben bestudeerd bekende Gardiner, dat hij nog steeds niet wist wie Osiris representeerde of herdacht: “De oorsprong van Osiris blijft voor mij een onoplosbaar mysterie.” Noch konden anderen in zijn veld hem helpen met het vinden van een antwoord.

De Egyptoloog John Wilson schreef, dat het een bekentenis van falen is, dat de belangrijkste culturele inhoud van Egyptische beschaving, haar religie, haar mythologische trekken over en over verteld en gerefereerd in teksten en weergegeven in beelden en tempel reliëfs, niet wordt begrepen. De astrale betekenis van Egyptische Goden werd niet gerealiseerd en aan de kosmische gebeurtenissen, die hun activiteiten representeerden, werd niet gedacht.

julian80 - Cherubim Ezekiel S vision (Ezk1.5-13; Rvlt 4.6-8) (foto deviantart)

julian80Cherubim Ezekiel S vision (Ezekiel 1.5 13; Revelations 4.6 8) (foto deviantart)

De profeet Ezechiël had in de Babylonische ballingschap een visioen de gedaante van een man, maar gemaakt van vuur en amber, die hem bij de lok van zijn haar optilde en bracht naar een of andere donkere kamer, waar de oude mannen van het huis van Israël met wierookbranders in hun handen bezig waren met het vereren van idolen, afgebeeld op de muren rondom. Toen vertelde de engel van het visioen hem: “Gij zult grotere gruwelen zien dan zij doen” – en hij bracht de profeet naar de deur van de poort van het huis van de Heer – “en zie, daar zaten vrouwen te huilen om Tammuz.” Vervolgens toonde hij hem ook Joden in de binnenhof van de Tempel van de Heer “met hun rug naar de Tempel van de Heer en met hun gezicht naar het Oosten en ze bogen zich in de richting van het Oosten neer voor de Zon.”(Ezekiel 8:1 – 16)

De verering van de Zon en de planeten werd beschreven door Jeremia, een tijdgenoot van Ezechiël. Maar wat was dit huilen voor Tammuz?

Tammuz (https://nl.Wikipedia.org/wiki/Tammuz) was een Babylonische God; een van de maanden van het jaar, ongeveer overeenkomend met juli, in de zomer, was genaamd in zijn eer; en bij deze zelfde naam is het bekend in de hedendaagse Hebreeuwse kalender (zie https://en.Wikipedia.org/wiki/Tammuz_(Hebrew_month)). Tammuz was een God, die stierf en toen werd verborgen in de onderWereld; zijn dood was de reden voor een vasten, vergezeld door geklaag van de vrouwen van het land. Zijn vondst of zijn terugkeer naar leven in resurrectie waren de motieven van de passie.

Tammuz, alabaster relief from Ashur, c. 1500 BC; in the Staatliche Museen zu Berlin, Germany (foto Marburg-Art Resource, New York)
Tammuz, alabaster relief from Ashur, circa 1500 BC; in the Staatliche Museen zu Berlin, Germany (foto Marburg Art Resource, New York)

Tammuz was een God van vegetatie, van de vloed en van zaden: De God Tammuz kwam van Armenië ieder jaar in zijn ark in de overstromende rivier, de kleiafzetting zegenend met nieuwe groei.” In de maand Tammuz werd hij “gebonden en de liturgieën spreken over zijn verdronken zijn tussen bloemen, die op hem werden geworpen, terwijl hij neer zonk onder de golven van de Eufraat.” Het verdrinken van Tammuz was een gelegenheid voor geklaag door vrouwen:De vloed heeft Tammuz meegenomen, de woedende storm heeft hem te neer gebracht [het citaat is niet correct: het woord storm moet zijnvloed”, de tekst even verderop zegt

The shining ocean to thy destiny has taken thee. It has transported, the flood has transported, the flood has seized thee in Hades.”

Ook van Tammuz wordt gezegd, dat hij was verbonden met briljant licht, met afdaling in de onderWereld, waar hij werd bezocht door Ishtar, zijn echtgenote. De dood van Tammuz, zijn daarop volgende resurrectie of zijn ontdekking in de verre bereiken, maar niet langer briljant, waren de thema’s van de cultus, die niet slechts een van de mysteries was, maar de belangrijkste en voornaamste cultus.

De mysteries van Osiris, het geklaag voor Tammuz, refereren allemaal aan de transformatie van Saturnus tijdens en volgend op de Zondvloed. Osiris was niet een Koning maar de planeet Saturnus, Kronos van de Grieken, Tammuz van de Babyloniërs. De Babyloniërs noemden Saturnusde Ster van Tammuz”.

https://books.Google.nl/books?id=wK_QyYdWaFQC&pg=PA89&lpg=PA89&dq=tammuz+star+Saturn&source=bl&ots=ZDqxdIznpg&sig=ACfU3U1pMSE-dYde_q1rlGurWURSFs6EiQ&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwjgqJ6IqaHpAhUR3qQKHYCcCzQQ6AEwBHoECAsQAQ#v=onepage&q=tammuz%20star%20Saturn&f=false

https://books.Google.nl/books?id=uzM1DwAAQBAJ&pg=PA288&lpg=PA288&dq=tammuz+star+Saturn&source=bl&ots=ShZsO4TV7G&sig=ACfU3U2aGgs2BQCASQg7cim5aqOcaC_-Wg&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwjgqJ6IqaHpAhUR3qQKHYCcCzQQ6AEwBnoECAgQAQ#v=onepage&q=tammuz%20star%20Saturn&f=false

Diodorus Siculus 2.30.3 5
But above all in importance, they say, is the study of the influence of the five stars known as planets, which they call “Interpreters” when speaking of them as A group, but if referring to them singly, the one named Kronos (= Saturn) by the Greeks, which is the most conspicuous and presages more events and such as are of greater importance than the others, they call the star of Helios (= Sun), whereas the other four they designate as the stars of Ares (= Mars), Aphrodite (= Venus), Hermes (= Mercury) and Zeus (= Jupiter), as do our astrologers. The reason why they call themInterpreters” is that whereas all the other stars are fixed and follow A single circuit in A regular course, these alone, by virtue of following each its own course, point out future events, thus interpreting to mankind the design of the Gods. For sometimes by their risings, sometimes by their settings, and again by their colour, the Chaldeans say, they give signs of coming events to such as are willing to observe them closely; for at one time they show forth mighty storms of winds, at another excessive rains or heat, at times the appearance of comets, also eclipses of both Sun and Moon, and earthquakes, and in A word all the conditions which owe their origin to the atmosphere and work both benefits and harm, not only to whole peoples or regions, but also to Kings and to persons of private station (http://melammu-project.EU/database/gen_html/a0000105.html).

Na de Zondvloed was Saturnus onzichtbaar (de Hemel was lange tijd bedekt door wolken van vulkanische as) en de Egyptenaren huilden voor Osiris en de Babyloniërs huilden om Tammuz. Isis (Jupiter toentertijd) ging op zoek naar haar echtgenoot en Ishtar (ook Jupiter in die vroege tijd) ging naar de onderWereld om haar echtgenoot Tammuz te zoeken. Een tijdlang was Saturnus verdwenen, verdreven door Jupiter, en toen hij weer verscheen, was hij niet langer dezelfde planeet: hij bewoog zich heel langzaam. De verdwijning van de planeet Saturnus in de “onderWereld werd het thema van vele religieuze plechtigheden, omvattend liturgieën, mysteriespelen, klaagzangen en vasten. Toen Osiris weer gezien werd in de Hemel, hoewel zeer verminderd, waren de mensen uitzinnig van vreugde over de terugkeer van Osiris uit de dood; desondanks werd hij Koning van de onderWereld. In de Egyptische wijze van het beschouwen van het hemels drama wikkelde Isis (Jupiter), de echtgenote van Osiris (Saturnus), hem in zwachtels. Osiris werd bekend als “de gezwachtelde – de wijze, waarop de doden zouden worden gekleed voor hun reis naar de Wereld van de doden, waarover Osiris regeert. Vergelijkbare riten werden gevierd ter ere van Adonis, die stierf en werd herleefd na een verblijf in de onderWereld, in de mysteries van Orpheus [zie https://en.Wikipedia.org/wiki/Adonis].

Sir James G Frazer (https://nl.Wikipedia.org/wiki/James_Frazer), de verzamelaar van folklore, kwam er toe Osiris te beschouwen als een vegetatie God; even zo zag hij in de Babylonische Tammuz, een equivalent van de Egyptische Osiris, een vegetatie God en schreef, door dit concept weggevoerd, zijn The Golden Bough, opgebouwd rond het idee van de vegetatie God, die sterft en het volgend jaar weer herleeft.

Een klein aantal volken bleef trouw door de volgende planetaire tijdperken aan de oude Saturnus of Kronos of Brahma, wiens tijdperk voorafging aan dat van Jupiter. Zo werden de Scythen Umman Manda genoemd door de Chaldeeën, “Mensen van Manda”, en Manda is de naam van Saturnus [Saturn is Manda”: dit is mogelijk gebaseerd op een vergissing, zie https://en.Wikipedia.org/wiki/Manda_(Goddess), maar volgens Dowson, p. 278 is een van de namen van Shani (this is Saturnus) Mandathe slow’ (een andere naam is Sanaish charaslow moving’) ; zie https://en.Wikipedia.org/wiki/Umman_Manda: Akkadian for the horde from who knows where]. De Feniciërs beschouwden El Saturnus als hun hoofdGod (zie https://en.Wikipedia.org/wiki/El_(Deity)); Eusebius informeert ons dat El, een naam gebruikt ook in de Bijbel als een naam voor God, was de naam van Saturnus. In Perzië was Saturnus bekend als Kevan of Kaivan.

Mandean Ginza, Right, Part 1.196, 2.129, 3.121
Die Dews vom Hause des Kewan werfen Klage, Weinen und (falsche) Weisheit in die Herzen der Menschen und entreissen sie der Gnade. (…) Sie bannen sie weg von der Gnade und verschleppen sie auf die Berge. (… ) Die Pforte, die Kewan schuf, fürchten die Tage und Stunden (= ihre Konstellationen). Die Tage fürchten sie und die Stunden und sitzen täglich fastend da. Täglich sitzen sie fastend da und bringen Lügenpropheten hervor. Sie wurden Faster und Fasterinnen, die über Lüge sitzen. Sie sitzen über Lüge und bringen (falsche) Weisheit aus ihrem Verstande hervor. Sie und die Unverehelichten und Heiligen insgesamt werden am Tage des Endes ein Ende nehmen. Ein jeder, der auf ihre Rede hört, wird den Lichtort nicht sehen (http://Melammu-Project.eu/database/gen_html/a0001463.html).

The Babylonian astronomical and calendrical ideas were influential throughout Iran and beyond, but only in the Bactrian and Sogdian calendars the first month retained its Babylonian name Nisan, and in Bactrian the third month too was called Siwan (σιοανο). It seems to have been Sogdian Manichaeans who in the eight century CE introduced into China the Mesopotamian notion of the planetary week together with the names of the seven days or planets, including that of Saturn or Saturday, which retained its Semitic name Kēwān. In Pahlavi also the name for the planet Saturn is Kaywān, from Akkadian kajjāmānuthe stable one”. Also the sign of the zodiac Aqarius (Dōl) preserved its Semitic name in Iranian (http://MelammuProject.eu/database/gen_html/a0000747.html).

DDD 899: Kaiwan komt voor in de vorm Kiyyûn in Amos 5:26. De werkelijke uitspraak moet Kaiwān zijn geweest, cf. Syrisch Keywân (en varianten), de naam van de planeet Saturnus. Beide gaan terug tot de Babylonische naam voor Saturnus Kajjamānu, “The Steady One”.

De verschillende namen van God in de Bijbel reflecteren het proces van gaan door de vele tijdperken, waarin de ene planeet de andere opvolgde om zelf weer te worden opgevolgd door de volgende in de Hemelse Oorlog. El was de naam van Saturnus; Adonis van de Syriërs, de beweende Godheid, was ook, net als Osiris, de planeet Saturnus; maar in de periode van de strijd tussen de twee grootste planeten, Jupiter en Saturnus, werd de aanduiding van de dubbelGoden Adonai, wat betekent: “mijn Heren”; daarna, met de overwinning van Jupiter, werd het op hem alleen toegepast.

DDD 995 over Adonay: de strijd tussen Baal en Yam; 996: El wordt adn ilm, “Heer der Goden” genoemd; en deze titel wordt aan Yam gegeven, wanneer hij op het hoogtepunt van zijn macht is: U bent uitgeroepen tot de Heer (der Goden).” Duidelijk wordt de titel adn toegeschreven aan hen om hun exceptionele, superieure plaats onder de andere Goden.

Zeventien

Noachs vloed (foto searchforthetruth)

Noachs vloed (foto searchforthetruth)

In het verhaal van de Universele Zondvloed wordt gezegd: “In het 600ste jaar van Noachs leven, in de tweede maand, op de 17e dag van de maand, op die dag braken alle kolken van de grote waterdiepte open en werden de sluizen van de Hemel geopend.” (Genesis, 7:10)

In het Egyptische religieuze geloof werd Osiris verdronken “op de 17e dag van de maand Athyr” (Plutarchus, circa 13). Het vasten voor Tammuz, die zijn afdaling in de onderWereld herdacht, begon op de 17e van de maand genaamd naar hem. Hoewel de gelijkenis van de Babylonische en Bijbelse versies van het verhaal van de Zondvloed herhaaldelijk werd benadrukt, werd de betekenis van het getal 17 in het verhaal van Tammuz in relatie tot hetzelfde getal in het boek Genesis niet benadrukt of zelfs opgemerkt.

Langdon
In Babylonia the god Tammuz was said to have descended to the lower World on the 18th of Tammuz and to have risen on the 28th of Kislev (December).” Originally the date had been the seventeenth; but whenreckoning of time was altered to the extent of making the day begin with Sunrise instead of with the approach of night”, the 18th day of the month began about twelve hours earlier and encroached upon the daylight hours of the seventeenth day, which were now counted as part of the eighteenth. According to Rabbinical sources, the end of the 40 days of rain mentioned in the Genesis account came on the 27th of Kislew the very same day as the 28th of Kislev in the Babylonian reckoning, when Tammuz is said to have risen.

Het feest van Saturnalia begon “altijd op de 17th December” en in de loop der tijd, in Keizerlijke Rome, toen het werd gevierd voor drie opeenvolgende dagen, begon het op de 15e en ging door op de twee dagen erna, tot de 17e (https://nl.Wikipedia.org/wiki/Saturnaliën#Viering: 0p 17 december begon het saturnaliënfeest).

De verbinding tussen het getal 17 en de Zondvloed is dus niet beperkt tot de Bijbelse, Babylonische en Egyptische bronnen – we komen het ook tegen in Romeinse geloven en praktijken. De belangrijkheid van het getal 17 in de mysteriespelen rond Osiris’ verdrinking en de festiviteiten van Saturnalia is een aanwijzing, dat deze herdenkingen gerelateerd waren aan de Zondvloed.

Festivals van Licht

Saturnalia (foto klassieken.nu)

Saturnalia (foto klassieken.nu)

De Zondvloed en de zeven dagen van briljant licht er onmiddellijk aan voorafgaand waren een universele ervaring en lieten onuitwisbare herinneringen na. Veel van de religieuze riten en plechtigheden van alle geloven gaan terug naar deze gebeurtenissen van het verleden, waarin de Hemelse Goden Saturnus en Jupiter de hoofdrolspelers waren. Onder de oudste van al zulke plechtigheden waren festivals van licht van zeven dagen duur, gehouden ter ere van Saturnus. Dezeven dagen van licht net voor de Zondvloed de Aarde overweldigde worden herschapen in deze feesten.

Herodotus beschrijft een nachtelijk lichtfeest, dat ieder jaar werd gehouden te Sais ter herinnering aan de dood en wederopstanding van Osiris. Het werd het Feest der Lampen genoemd.

Er is een nacht, waarop de inwoners allemaal een menigte lichten in de open lucht rond hun huizen branden (…) Deze branden de hele nacht (…) De Egyptenaren, die afwezig zijn van het festival vieren de nacht van het offer niet minder dan de rest door een algemeen aansteken van lampen; zodat de verlichting zich niet beperkt tot de stad Sais, maar zich uitstrekt over heel Egypte” [zie https://en.Wikipedia.org/wiki/Lychnapsia#Cultural_context].

In Rome heette het feest van licht Saturnalia. Volgens de traditie waren de Saturnalia ingesteld ter ere van Saturnus toen plotseling, na een lange en voorspoedige regering, Saturnus ineens verdween”. Macrobius schreef, dat in het vieren van de Saturnaliade Romeinen gewoon waren de altaren van Saturnus te eren met ontstoken kaarsen (…) waskaarsen rondsturend tijdens de Saturnalia.” In zijn tijd werd het festival gevierd drie dagen achter elkaar, maar Macrobius schreef:

En toch in feite waren er onder de mannen van vroeger sommigen, die meenden dat de Saturnalia zeven dagen lang duurden (…) want Novius (…) zegt:Lang verwacht komen ze, de zeven dagen van Saturnalia’; en ook Mummius (…) zegt ‘Van de vele excellente instituties van onze voorouders is deze de beste dat ze de zeven dagen van de Saturnalia laten beginnen wanneer het weer het koudst is’” [Zie https://nl.Wikipedia.org/wiki/Saturnaliën#Geschiedenis: De ene auteur legde op schrift vast, dat de Saturnaliën één dag duurde, de andere ging er van uit, dat het feest zeven dagen besloeg].

Hanukkah (https://nl.Wikipedia.org/wiki/Chanoeka) en Kerstmis zijn allebei lichtfeesten en kunnen allebei, net als de Saturnalia, worden teruggevoerd naar de dagen van de Universele Zondvloed. De Hebreeuwse traditie, dat Hanukkah werd gevestigd om “het wonder met de olie te herdenken, die werd gevonden onverminderd en voldoende voor zeven dagen, is een armzalige rationalisatie. Een betere grond voor een herstellen van een feest, zo vergelijkbaar met de Saturnalia, in Judea, was in het feit, dat Rome in het midden van de tweede eeuw voor Christus Griekenland veroverde en rond die tijd in de rebellie van de Hashmanaïm (beter bekend bij de naam van een van de zonen, Juda Maccabi) tegen de Hellinistische overheersing, de mensen van Palestina werden getrokken nabij de Romeinse Wereld met zijn gebruiken. Het lijkt erop, dat de Romeinen de opstand in de Hellinistische provincies aanstookten ten tijde van hun verovering van Griekenland. Dus het feest van Hanukkah schijnt een adaptatie te zijn van de Romeinse Saturnalia [zoals op Wikipedia te lezen staat, is de duur van het feest acht dagen, verbonden met een kandelaar met acht kaarsen en een negende om mee aan te steken, die sjamasj wordt genoemd. Zie ook https://en.Wikipedia.org/wiki/Hanukkah].

Het vieren van dit festival werd later overgenomen door het festival van Kerstmis, dat oorspronkelijk werd gevierd voor zeven dagen, van de 25e december tot de eerste van het Nieuwe Jaar [eigenlijk wordt het gevierd voor 12 dagen, vanwaar Shakespeare’s Twelfth Night (zie https://en.Wikipedia.org/wiki/Twelfth_Night)]

Er zijn meer Feesten van Lampen, zie het Indiase feest Divali (https://nl.Wikipedia.org/wiki/Divali en het Burmese feest Thadingyut (https://en.Wikipedia.org/wiki/Thadingyut_Festival)]

Referenties

Dowson, John, A Classical Dictionary of Hindu Mythology, New Dehli, 1973.
Gardiner, Alan, Egypt of the Pharaohs, An introduction, London, ee 1980 (= 1961).
Langdon, S, Tammuz and Ishtar, A Monograph upon Babylonian Religion and Theology, Oxford, 1914.
Toorn, Karel van der, en anderen (Edited by), (DDD) Dictionary of Deities and Demons in the Bible, Leiden, ee 1995

Voor Engelse tekst en noten, zie
https://www.VArchive.org/itb/satwor.htm
https://www.VArchive.org/itb/17.htm
https://www.VArchive.org/itb/litefest.htm

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Velikovsky
https://robscholtemuseum.nl/?s=Immanuel+Velikovsky
https://robscholtemuseum.nl/cor-hendriks-de-zondvloed-volgens-velikovsky-1-inleiding/
https://robscholtemuseum.nl/cor-hendriks-de-zondvloed-volgens-velikovsky-2-saturnus-en-de-zondvloed/