Beno Hofman – Koen Schuiling in voetsporen van Pieter Cort van der Linden

22 juni 2019AdminBusinessplan, Home, Locatie, Media, Portretten1

2e VVD-burgemeester in de Groningse geschiedenis

Met de benoeming van Koen Schuiling tot burgemeester krijgt Groningen voor de tweede maal in de geschiedenis een VVD- burgemeester. In de tussenliggende 68 jaar heeft de ‘rode’ gemeente tien burgemeesters van de PvdA gehad.

Naar aanleiding van het vertrek van Jacques Wallage schreef ik in 2009 een boek over ‘De Groninger burgemeesters’, dat verscheen als 12e deel in de serie Groningen van alle tijden.

Beno Hofman – De Groninger burgemeesters | Van Eitet tho Lellens tot Jacques Wallage

Tot 1824 kent de stad een college van burgemeesters, daarna is er sprake van één burgemeester en (eerst) drie wethouders. Aanvankelijk zijn de burgemeesters in het algemeen Groninger en partijloos. Na de populaire, ‘in het harnas’ gestorven, Evert van Ketwich Verschuur treft de gemeente het tussen 1924 en ’34 met de burgemeesters Bosch van Rosenthal en Bloemers wat minder. Na het onverwacht snelle vertrek van Bloemers hoopt Groningen op een opvolger, die zich langer met de gemeente wil verbinden. Het oog valt op ‘Pieter’ Cort van der Linden, zoon van de gelijknamige oud premier en voluit Willem Pieter Jacob Henri geheten.

Hoewel Pieter jr. in Hilversum is geboren, in Den Haag opgegroeid en in Leiden heeft gestudeerd, kent hij Groningen redelijk. Zijn vader is er hoogleraar geweest en zijn echtgenote Sickinghe is een Groningse, waarvan maar liefst elf voorvaderen er burgemeester waren. Cort van der Linden is lid van de Vrijzinnig Democratische Bond, wat niet bij iedereen goed valt. Zo laat SDAP wethouder Rugge hem weten, dat een deel van de raad had gehoopt op een burgemeester met ‘een andere politieke kleur’. Sterker nog, in zijn toespraak zegt hij, dat ‘had de bevolking zelf een burgemeester kunnen kiezen – op grond van uw antecedenten – de keuze niet op u zou zijn gevallen’. Cort van der Linden aanvaardt de benoeming echter met enthousiasme en samen met vrouw en twee kinderen neemt hij zijn intrek in Zuiderpark 2.

Al vrij snel is de nieuwe burgemeester een vertrouwd gezicht in het Groninger stadsbeeld. Samen met zijn hondje wandelt hij regelmatig door de stad, iets voorover lopend, de handen en de wandelstok op de rug. Een praatje met passerende burgers zit er niet vaak in. Cort van der Linden maakt de indruk een niet al te toegankelijk persoon te zijn. De katholieke krant Ons Noorden blikt in 1951 terug en noemt hem ‘iemand, die geheel opging in zijn werk en geen andere ambities en hartstochten had, dan de belangen van de stad naar eigen inzicht zo goed mogelijk te behartigen’.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de bezetting krijgt Cort van der Linden al in juli 1940 opdracht de communistische raadsleden Mulder en Wolters te ontslaan. In november volgt het joodse raadslid van zijn eigen partij, Velleman. Per 1 september 1941 stelt de bezetter de gemeenteraden en het college van B & W buiten werking. Als de joodse leerlingen naar speciale scholen moeten, wil de burgemeester aftreden. Opperrabbijn Dasberg en anderen weten hem dan over te halen aan te blijven. Dit herhaalt zich in het voorjaar van ’42 na het oppakken van gemeentesecretaris Wolthers en directeur Zielstra van het Academisch Ziekenhuis. In juli protesteert hij tegen het transport van joodse mannen naar werkkampen, maar blijft ook dan aan. Op 2 september 1942 krijgt Cort van der Linden van de bezetter zijn ontslag. Spoedig neemt NSB’er Petrus Tammens niet alleen zijn ambtsketen, maar ook zijn woning over.

Afscheid Cort van der Linden in 1951 bij de Gemeentepolitie (foto RHC Groninger Archieven)

Na de bevrijding keert Cort van der Linden terug op zijn post. Als de VDB in 1946 met de SDAP samengaat tot de PvdA, gaat Cort van der Linden niet mee. Net als andere ontevreden oud VDB’ers sluit hij zich in 1948 aan bij de dan opgerichte VVD. De burgemeester speelt een belangrijke rol bij de wederopbouw van de Groningse binnenstad, door tegen de zin van het kabinet Gerbrandy II een gemeentelijke commissie in te stellen. Vlak voor de presentatie van het uiteindelijke wederopbouwplan in 1951 neemt Cort van der Linden, wegens een benoeming tot lid van de Raad van State, ontslag als burgemeester. In de toespraken bij zijn afscheid worden zijn wijsheid en gevoel voor humor geroemd en is er veel lof voor zijn houding tijdens de oorlog. Hij krijgt een eervolle vermelding in het Guldenboek van de stad en wordt onderscheiden met de legpenning. Pieter Cort van der Linden overlijdt in 1969 in Wassenaar.

Zijn opvolger Jan Tuin wordt de eerste sociaal democratische burgemeester van de gemeente. Na tien opeenvolgende PvdA burgemeesters is het nu weer de beurt aan een VVD’er. De in Rotterdam geboren Koen Schuiling is in 1978 voor een rechtenstudie naar Groningen gekomen. Na in de gemeenteraad fractievoorzitter te zijn geweest, volgt een wethouderschap van 1998 tot 2006. Vanaf 2010 is Schuiling burgemeester van Den Helder.

Beno Hofman, Het geheugen van Groningen, 20 juni 2019

http://benohofman.nl/verhalen/koen-schuiling-in-voetsporen-van-cort-van-der-linden

Beno Hofman – De Groninger burgemeesters | Van Eitet tho Lellens tot Jacques Wallage

Afscheid Cort van der Linden in 1951 bij de Gemeentepolitie (foto RHC Groninger Archieven)

Dit delen:

1 Comment